display result search
- 7903
- 1000
- 1000
- 1000
تفسیر آیه 12 سوره نساء
سخنرانی حجت الاسلام محسن قرائتی با موضوع تفسیر سوره نساء - آیه 12
وَلَکُمْ نِصْفُ مَا تَرَکَ أَزْوَ جُکُمْ إِنْ لَّمْ یَکُنْ لَّهُنَّ وَلَدُ فَإِنْ کَانَ لَهُنَّ وَلَدٌ فَلَکُمْ الرُّبُعُ مِمَّا تَرَکْنَ مِنْ بَعْدِ وَصِیَّةٍ یُوصِینَ بِهَآ أَوْ دَیْنٍ وَ لَهُنَّ الرُّبُعُ مِمَّا تَرَکْتُمْ إِنْ لَّمْ یَکُنْ لَّکُمْ وَلَدٌ فَإِنْ کَانَ لَکُمْ وَلَدٌ فَلَهُنَّ الثُّمُنُ مِمَّا تَرَکْتُمْ مِّنْ بَعْدِ وَصِیَّةٍ تُوصُونَ بِهَآ أَوْ دَیْنٍ وَإِنْ کَانَ رَجُلٌ یُورَثُ کَللَةً أَوْ امْرَأَةٌ وَلَهُ أَخٌ أَوْ أُخْتٌ فَلِکُلِّ وَ حِدٍ مِّنْهُمَا السُّدُسُ فَإِنْ کَانُواْ أَکْثَرَ مِنْ ذَ لِکَ فَهُمْ شُرَکَآءٌ فِى الثُّلُثِ مِنْ بَعْدِ وَصِیَّةٍ یُوصى بِهَآ أَوْ دَیْنٍ غَیْرَ مُضَآرٍّ وَصِیَّةً مِّنَ اللَّهِ وَاللَّهُ عَلِیمٌ حَلِیمٌ
ترجمه
و براى شما (مردان) نصف ارثى است که همسرانتان به جا گذاشته اند، اگر آنان فرزندى نداشته باشند، (هر چند از شوهر دیگر)، ولى اگر براى آنان فرزندى باشد، سهم شما یک چهارم از میراث است، البتّه پس از عمل به وصیّتى که کرده اند یا اداى دَینى که دارند و (امّا اگر شوهر از دنیا رفت) سهم زنان یک چهارم از چیزى است که به جا گذاشتهاید، البتّه اگر فرزندى نداشته باشید، ولى اگر فرزندى داشته باشید (اگر چه از همسر دیگر) سهم همسران یک هشتم از چیزى است که بر جاى نهاده اید. (این تقسیم) پس از عمل به وصیّت یا پرداخت دینى است که دارید و اگر مرد یا زنى که از او ارث مى برند کلاله باشد (یعنى والدین و فرزندى نداشته باشد) و براى او برادر و خواهر باشد، براى هر یک از آنان یک ششم است و اگر آنان (خواهر و برادر) بیش از یکى باشند، همه آنان در یک سوّم، به تساوى شریکند، (البتّه) پس از انجام وصیّتِ میّت یا اداى دینِ او، بى آنکه وصیّت، ضرر به وارث داشته باشد. این، سفارشى از سوى خداست و خداوند، دانا و بردبار است.
در آیه گذشته، ارث فرزندان و والدین مطرح بود، در این آیه، ارث زن و شوهر و برادر و خواهر مادرى مطرح است. البتّه احکام ارث را باید به کمک روایات اجرا کرد، چون فروع و شاخه هاى زیادى دارد، که در آیات قرآن نیامده است.
لفظ «کلاله» دوبار در قرآن آمده است؛ یکى در این آیه و دیگرى در آخرین آیه همین سوره. این کلمه در لغت به معناى احاطه است، فامیلى که انسان و فرزند انسان را احاطه کرده اند. «اَکلیل»، نیز تاجى است که سر را احاطه مى کند. کُلّ، عددى است که اعداد دیگر را احاطه کرده است.
این کلمه در بحث ارث دو معنى دارد:
1- برادران و خواهرانِ مادرى میّت، که در این آیه به کار رفته است.
2- برادران و خواهرانِ پدر و مادرى یا پدرىِ میّت، که مراد آیه آخر است.
گرچه پرداخت بدهى، بر انجام وصیّت مقدّم است، لکن چون در عمل، انجام وصیّت سخت تر است، خداوند در آیه، اوّل عمل به وصیّت را آورده، بعد پرداخت بدهى را.
در حدیث آمده است: وصیّت به ثلث مال، زیاد است، سعى کنید وارثان شما بهره بیشترى از ارث ببرند، تا همه بى نیاز باشند و ضرر رسانى در وصیّت از گناهان کبیره است و عمل به وصیّتى که به ضرر وارث باشد الزامى نیست.
اگر مردى چند همسر داشت، یک هشتم یا یک چهارم ارث، میان آنان به طور یکسان تقسیم مى شود.
دیون و بدهى هاى متوفّى، هم شامل دیون الهى است، مثل حج، خمس، زکات و کفّاره، و هم شامل دیون مردمى است.
پیام ها
1- پرداخت بدهى مردم، آن قدر مهم است که در این دو آیه، چهار بار مطرح شده است. «من بعد وصیة... اودین»
2- داشتن فرزند - اگر چه از همسر دیگر - سهم هر یک از زن و شوهر را به نصف کاهش مى دهد، تا فرزندان نیز از متوفّى سهم ببرند، خواه فرزند دختر باشد یا پسر. «فان کان لهنّ ولد»
3- در وصیّت براى خود، باید حال وارثان را مراعات کرد، تا به آنان زیان نرسد. «غیر مضارّ»
4- اسلام، نه فقط ضرر رسانى در زندگى، بلکه زیان رساندن پس از مرگ را نیز مردود مى داند. «غیر مضارّ»
5 - تقسیم الهى ارث، هم عالمانه است و هم اگر تخلّف کردید، خداوند در قهر خود حلیم است و شتابى ندارد. «وصیّةً مناللّه واللّه علیم حلیم»
در احادیث آمده است: در قیامت، تمام گناهان شهید بخشیده مى شود، مگر دَین و بدهى او.
منبع: پایگاه درس هایی از قرآن
وَلَکُمْ نِصْفُ مَا تَرَکَ أَزْوَ جُکُمْ إِنْ لَّمْ یَکُنْ لَّهُنَّ وَلَدُ فَإِنْ کَانَ لَهُنَّ وَلَدٌ فَلَکُمْ الرُّبُعُ مِمَّا تَرَکْنَ مِنْ بَعْدِ وَصِیَّةٍ یُوصِینَ بِهَآ أَوْ دَیْنٍ وَ لَهُنَّ الرُّبُعُ مِمَّا تَرَکْتُمْ إِنْ لَّمْ یَکُنْ لَّکُمْ وَلَدٌ فَإِنْ کَانَ لَکُمْ وَلَدٌ فَلَهُنَّ الثُّمُنُ مِمَّا تَرَکْتُمْ مِّنْ بَعْدِ وَصِیَّةٍ تُوصُونَ بِهَآ أَوْ دَیْنٍ وَإِنْ کَانَ رَجُلٌ یُورَثُ کَللَةً أَوْ امْرَأَةٌ وَلَهُ أَخٌ أَوْ أُخْتٌ فَلِکُلِّ وَ حِدٍ مِّنْهُمَا السُّدُسُ فَإِنْ کَانُواْ أَکْثَرَ مِنْ ذَ لِکَ فَهُمْ شُرَکَآءٌ فِى الثُّلُثِ مِنْ بَعْدِ وَصِیَّةٍ یُوصى بِهَآ أَوْ دَیْنٍ غَیْرَ مُضَآرٍّ وَصِیَّةً مِّنَ اللَّهِ وَاللَّهُ عَلِیمٌ حَلِیمٌ
ترجمه
و براى شما (مردان) نصف ارثى است که همسرانتان به جا گذاشته اند، اگر آنان فرزندى نداشته باشند، (هر چند از شوهر دیگر)، ولى اگر براى آنان فرزندى باشد، سهم شما یک چهارم از میراث است، البتّه پس از عمل به وصیّتى که کرده اند یا اداى دَینى که دارند و (امّا اگر شوهر از دنیا رفت) سهم زنان یک چهارم از چیزى است که به جا گذاشتهاید، البتّه اگر فرزندى نداشته باشید، ولى اگر فرزندى داشته باشید (اگر چه از همسر دیگر) سهم همسران یک هشتم از چیزى است که بر جاى نهاده اید. (این تقسیم) پس از عمل به وصیّت یا پرداخت دینى است که دارید و اگر مرد یا زنى که از او ارث مى برند کلاله باشد (یعنى والدین و فرزندى نداشته باشد) و براى او برادر و خواهر باشد، براى هر یک از آنان یک ششم است و اگر آنان (خواهر و برادر) بیش از یکى باشند، همه آنان در یک سوّم، به تساوى شریکند، (البتّه) پس از انجام وصیّتِ میّت یا اداى دینِ او، بى آنکه وصیّت، ضرر به وارث داشته باشد. این، سفارشى از سوى خداست و خداوند، دانا و بردبار است.
در آیه گذشته، ارث فرزندان و والدین مطرح بود، در این آیه، ارث زن و شوهر و برادر و خواهر مادرى مطرح است. البتّه احکام ارث را باید به کمک روایات اجرا کرد، چون فروع و شاخه هاى زیادى دارد، که در آیات قرآن نیامده است.
لفظ «کلاله» دوبار در قرآن آمده است؛ یکى در این آیه و دیگرى در آخرین آیه همین سوره. این کلمه در لغت به معناى احاطه است، فامیلى که انسان و فرزند انسان را احاطه کرده اند. «اَکلیل»، نیز تاجى است که سر را احاطه مى کند. کُلّ، عددى است که اعداد دیگر را احاطه کرده است.
این کلمه در بحث ارث دو معنى دارد:
1- برادران و خواهرانِ مادرى میّت، که در این آیه به کار رفته است.
2- برادران و خواهرانِ پدر و مادرى یا پدرىِ میّت، که مراد آیه آخر است.
گرچه پرداخت بدهى، بر انجام وصیّت مقدّم است، لکن چون در عمل، انجام وصیّت سخت تر است، خداوند در آیه، اوّل عمل به وصیّت را آورده، بعد پرداخت بدهى را.
در حدیث آمده است: وصیّت به ثلث مال، زیاد است، سعى کنید وارثان شما بهره بیشترى از ارث ببرند، تا همه بى نیاز باشند و ضرر رسانى در وصیّت از گناهان کبیره است و عمل به وصیّتى که به ضرر وارث باشد الزامى نیست.
اگر مردى چند همسر داشت، یک هشتم یا یک چهارم ارث، میان آنان به طور یکسان تقسیم مى شود.
دیون و بدهى هاى متوفّى، هم شامل دیون الهى است، مثل حج، خمس، زکات و کفّاره، و هم شامل دیون مردمى است.
پیام ها
1- پرداخت بدهى مردم، آن قدر مهم است که در این دو آیه، چهار بار مطرح شده است. «من بعد وصیة... اودین»
2- داشتن فرزند - اگر چه از همسر دیگر - سهم هر یک از زن و شوهر را به نصف کاهش مى دهد، تا فرزندان نیز از متوفّى سهم ببرند، خواه فرزند دختر باشد یا پسر. «فان کان لهنّ ولد»
3- در وصیّت براى خود، باید حال وارثان را مراعات کرد، تا به آنان زیان نرسد. «غیر مضارّ»
4- اسلام، نه فقط ضرر رسانى در زندگى، بلکه زیان رساندن پس از مرگ را نیز مردود مى داند. «غیر مضارّ»
5 - تقسیم الهى ارث، هم عالمانه است و هم اگر تخلّف کردید، خداوند در قهر خود حلیم است و شتابى ندارد. «وصیّةً مناللّه واللّه علیم حلیم»
در احادیث آمده است: در قیامت، تمام گناهان شهید بخشیده مى شود، مگر دَین و بدهى او.
منبع: پایگاه درس هایی از قرآن
تاکنون نظری ثبت نشده است