display result search
- 7852
- 1000
- 1000
- 1000
تفسیر آیه 219 سوره بقره
سخنرانی حجت الاسلام محسن قرائتی با موضوع تفسیر سوره بقره - آیه‌ی 219
کلمه «اثم» به گفته ى راغب در مفردات، به کارى گویند که انسان را در انجام کارهاى خیر کُند و سست کند.
سؤال اوّلِ مردم درباره ى حکم خمر و میسر است. کلمه «خمر» به معناى پوشش است و لذا به پارچه اى که زنان سرِ خود را با آن پوشانده و مراعات حجاب مى کنند، «خمار» مى گویند. از آنجا که شراب، قدرت تشخیص را از عقل گرفته و در واقع آن را مى پوشاند، به آن «خمر» مى گویند.
همچنین کلمه ى «مَیسر» از «یسر» به معناى آسان است. گویا در قمار، طرفین مى خواهند مال همدیگر را به آسانى بربایند.
این آیه در پاسخ پرسش آنها مى فرماید: شرابخوارى و قماربازى، گناهان بزرگى هستند، گرچه ممکن است منافعى داشته باشند. چنانکه عده اى از راه کشت انگور یا شراب فروشى و گروههایى با دایر کردن قمارخانه، ثروتى بدست مى آورند. در کتاب هاى علمى و تربیتى، آثار و عوارض منفى شراب و قمار به تفصیل بازگو شده است.
در اینجا فهرستى از آنچه در تفسیر نمونه در باب زیان هاى شراب وقمار آمده است، مى آوریم:
1- کوتاه شدن عمر.
2- عوارض منفى در کودکان. مخصوصاً اگر آمیزشى در حال مستى صورت گیرد.
3- گسترش فساد اخلاقى و بالا رفتن آمار جنایات از قبیل: سرقت، ضرب و جرح، جرائم جنسى و افزایش خطرات و حوادث رانندگى. از یکى از دانشمندان نقل شده است که اگر دولت ها نیمى از شراب فروشى ها را ببندند، ما نیمى از بیمارستان ها و تیمارستان ها را مى بندیم.
قمار نیز از جمله عوامل هیجان، بیمارى هاى عصبى، سکته هاى مغزى و قلبى، بالا رفتن ضربان قلب، بى اشتهایى، و رنگ پریدگى و ... است. همچنان که بررسى کنندگان، سى درصد آمار جنایات را مرتبط با قمار دانسته اند. در ضمن قمار، در شکوفایى اقتصادى نقش تخریبى داشته و نشاط کار مفید را از بین مىبرد. در بعضى از کشورهاى غیر اسلامى نیز در سال هایى قمار را ممنوع و غیر قانونى اعلام کرده اند. مثلاً انگلستان در سال 1853، شوروى در سال 1854 و آلمان در سال 1873 قمار را ممنوع اعلام کردند.
سؤال دوّمِ مردم درباره ى انفاق است که مىپرسند چه چیزى را انفاق کنند؟ آیه در جواب مى فرماید: «عفو» را! عفو در لغت علاوه بر گذشت و آمرزش به معناى حدّ وسط، مقدار اضافى، و بهترین قسمت مال آمده است و هر یک از این معانى نیز با آیه سازگار است و ممکن است مراد از عفو، همهى این معانى باشد. یعنى اگر خواستید انفاق کنید، هم مراعات اعتدال را نموده و همه ى اموالتان را یکجا انفاق نکنید تا خود نیازمند نشوید و هم در موقع انفاق، از بهترین اموال خود بدهید. چنانکه قرآن در جاى دیگر مىفرماید: «لن تنالوا البرّ حتّى تنفقوا ممّا تحبّون» به نیکى نم ىرسید مگر از آنچه دوست دارید انفاق کنید.
در تفاسیر آمده است که تحریم شراب به صورت تدریجى بوده است. زیرا اعراب، گرفتار شراب بودند و لذا آیات، به تدریج آنها را آماده پذیرش تحریم نمود. ابتدا این آیه نازل شد: «تتّخذون منه سکراً و رزقاً حسناً» از انگور، هم نوشابه ى مست کننده و هم رزق نیکو بدست مى آید. یعنى شراب، رزق حسن نیست. بعد این آیه نازل شد: «فیهما اِثم کبیر و منافع للناس و اِثمهما اکبر» ضرر شراب و قمار براى مردم، بیشتر از منفعت آنهاست. و سپس این آیه نازل شد: «لاتقربوا الصلوة و انتم سُکارى» به هنگام نماز نباید مست باشید. و در خاتمه حرمت دائمى و علنى بیان شد؛ «انّما الخمر و المیسر... رجس من عمل الشیطان» شراب و قمار... نجس و از اعمال شیطان هستند.
پیام ها
1- شراب و قمار، هر دو عامل فساد جسم و روح و مایه ى غفلت هستند. لذا در قرآن در کنار هم مطرح شده اند. «الخمر والمیسر»
2- از اندیشه و امنیّت، پاسدارى کنید. با تحریم شراب، از عقل و فکر، و با تحریم قمار، از آرامش و سلامتى روحى و اقتصادى پاسدارى شده است. «فیهما اثم کبیر... و اثمهما اکبر»
3- در برخوردها، انصاف داشته باشید. بدى هاى دیگران را در کنار خوبىهاى آنها ببینید. آیه از منافع شراب وقمار چشم نمى پوشد و موضوع را به نحوى مطرح مى کند که قدرت تعقّل و تفکّر در انسان زنده شود. «فیهما اثم کبیر ومنافع للناس واثمهما اکبر»
4- در محرّمات گاهى ممکن است منافعى باشد. «منافع للناس»
5 - در جعل قوانین باید به مسئله اهمّ ومهمّ توجّه کرد. «منافع للناس و اثمهما اکبر»
6- احکام الهى بر اساس مصالح و مفاسد است. «اثمهما اکبر»
7- آشنایى با فلسفه احکام، گامى به سوى پذیرش آن است. «اثمهما اکبر»
8 - گناهان، کبیره و صغیره دارند. «اثمهما اکبر»
منبع: پایگاه درس هایی از قرآن
کلمه «اثم» به گفته ى راغب در مفردات، به کارى گویند که انسان را در انجام کارهاى خیر کُند و سست کند.
سؤال اوّلِ مردم درباره ى حکم خمر و میسر است. کلمه «خمر» به معناى پوشش است و لذا به پارچه اى که زنان سرِ خود را با آن پوشانده و مراعات حجاب مى کنند، «خمار» مى گویند. از آنجا که شراب، قدرت تشخیص را از عقل گرفته و در واقع آن را مى پوشاند، به آن «خمر» مى گویند.
همچنین کلمه ى «مَیسر» از «یسر» به معناى آسان است. گویا در قمار، طرفین مى خواهند مال همدیگر را به آسانى بربایند.
این آیه در پاسخ پرسش آنها مى فرماید: شرابخوارى و قماربازى، گناهان بزرگى هستند، گرچه ممکن است منافعى داشته باشند. چنانکه عده اى از راه کشت انگور یا شراب فروشى و گروههایى با دایر کردن قمارخانه، ثروتى بدست مى آورند. در کتاب هاى علمى و تربیتى، آثار و عوارض منفى شراب و قمار به تفصیل بازگو شده است.
در اینجا فهرستى از آنچه در تفسیر نمونه در باب زیان هاى شراب وقمار آمده است، مى آوریم:
1- کوتاه شدن عمر.
2- عوارض منفى در کودکان. مخصوصاً اگر آمیزشى در حال مستى صورت گیرد.
3- گسترش فساد اخلاقى و بالا رفتن آمار جنایات از قبیل: سرقت، ضرب و جرح، جرائم جنسى و افزایش خطرات و حوادث رانندگى. از یکى از دانشمندان نقل شده است که اگر دولت ها نیمى از شراب فروشى ها را ببندند، ما نیمى از بیمارستان ها و تیمارستان ها را مى بندیم.
قمار نیز از جمله عوامل هیجان، بیمارى هاى عصبى، سکته هاى مغزى و قلبى، بالا رفتن ضربان قلب، بى اشتهایى، و رنگ پریدگى و ... است. همچنان که بررسى کنندگان، سى درصد آمار جنایات را مرتبط با قمار دانسته اند. در ضمن قمار، در شکوفایى اقتصادى نقش تخریبى داشته و نشاط کار مفید را از بین مىبرد. در بعضى از کشورهاى غیر اسلامى نیز در سال هایى قمار را ممنوع و غیر قانونى اعلام کرده اند. مثلاً انگلستان در سال 1853، شوروى در سال 1854 و آلمان در سال 1873 قمار را ممنوع اعلام کردند.
سؤال دوّمِ مردم درباره ى انفاق است که مىپرسند چه چیزى را انفاق کنند؟ آیه در جواب مى فرماید: «عفو» را! عفو در لغت علاوه بر گذشت و آمرزش به معناى حدّ وسط، مقدار اضافى، و بهترین قسمت مال آمده است و هر یک از این معانى نیز با آیه سازگار است و ممکن است مراد از عفو، همهى این معانى باشد. یعنى اگر خواستید انفاق کنید، هم مراعات اعتدال را نموده و همه ى اموالتان را یکجا انفاق نکنید تا خود نیازمند نشوید و هم در موقع انفاق، از بهترین اموال خود بدهید. چنانکه قرآن در جاى دیگر مىفرماید: «لن تنالوا البرّ حتّى تنفقوا ممّا تحبّون» به نیکى نم ىرسید مگر از آنچه دوست دارید انفاق کنید.
در تفاسیر آمده است که تحریم شراب به صورت تدریجى بوده است. زیرا اعراب، گرفتار شراب بودند و لذا آیات، به تدریج آنها را آماده پذیرش تحریم نمود. ابتدا این آیه نازل شد: «تتّخذون منه سکراً و رزقاً حسناً» از انگور، هم نوشابه ى مست کننده و هم رزق نیکو بدست مى آید. یعنى شراب، رزق حسن نیست. بعد این آیه نازل شد: «فیهما اِثم کبیر و منافع للناس و اِثمهما اکبر» ضرر شراب و قمار براى مردم، بیشتر از منفعت آنهاست. و سپس این آیه نازل شد: «لاتقربوا الصلوة و انتم سُکارى» به هنگام نماز نباید مست باشید. و در خاتمه حرمت دائمى و علنى بیان شد؛ «انّما الخمر و المیسر... رجس من عمل الشیطان» شراب و قمار... نجس و از اعمال شیطان هستند.
پیام ها
1- شراب و قمار، هر دو عامل فساد جسم و روح و مایه ى غفلت هستند. لذا در قرآن در کنار هم مطرح شده اند. «الخمر والمیسر»
2- از اندیشه و امنیّت، پاسدارى کنید. با تحریم شراب، از عقل و فکر، و با تحریم قمار، از آرامش و سلامتى روحى و اقتصادى پاسدارى شده است. «فیهما اثم کبیر... و اثمهما اکبر»
3- در برخوردها، انصاف داشته باشید. بدى هاى دیگران را در کنار خوبىهاى آنها ببینید. آیه از منافع شراب وقمار چشم نمى پوشد و موضوع را به نحوى مطرح مى کند که قدرت تعقّل و تفکّر در انسان زنده شود. «فیهما اثم کبیر ومنافع للناس واثمهما اکبر»
4- در محرّمات گاهى ممکن است منافعى باشد. «منافع للناس»
5 - در جعل قوانین باید به مسئله اهمّ ومهمّ توجّه کرد. «منافع للناس و اثمهما اکبر»
6- احکام الهى بر اساس مصالح و مفاسد است. «اثمهما اکبر»
7- آشنایى با فلسفه احکام، گامى به سوى پذیرش آن است. «اثمهما اکبر»
8 - گناهان، کبیره و صغیره دارند. «اثمهما اکبر»
منبع: پایگاه درس هایی از قرآن
کاربر مهمان