- 317
- 1000
- 1000
- 1000
سیر تکوّن عقاید شیعه، جلسه شصت و پنجم
سخنرانی حجت الاسلام و المسلمین حامد کاشانی با موضوع «سیر تکوّن عقاید شیعه»، جلسه شصت و پنجم، طهارت اهل بیت(ع)، سال 1403
یکی از آن ویژگیهایی که تمایز جدّی مکتب امامیّه با همهی فرق و مذاهب است، چه با سایر شیعیان و چه با سایر مسلمین؛ مسئلهی طهارت اهل بیت سلام الله علیهم أجمعین است.
مسئلهی طهارت اهل بیت سلام الله علیهم أجمعین که بعدها قاعدهی کلامیِ «عصمت» که از شاخصههای اصلی امامت امام هست، از این تفکّر به یک استدلال تبدیل شده است، روح آن استدلال عصمت از این مبانی طهارت اخذ شده است. مبانی طهارت هم مانند بقیهی جاها، که اگر در خاطر شریف شما باشد عرض میکردیم که اگر ما فضائل امیرالمؤمنین صلوات الله علیه را نگاه میکنیم، بعضی از آنها امّهات هستند، مادرفضیلت هستند، بعضیها فروع و نتایج آنها هستند.
بعنوان مثال ماجرای نفس الرسول بودن امیرالمؤمنین صلوات الله علیه یک حقیقت کلّی است، که ماجرای برادری با پیامبر، سلسله روایات حدیث منزلت، مجموعه روایات «لَحمُکَ مِن لَحمِی وَ دَمُکَ مِن دَمی»، «مَن عَطائَکَ فَقَد عَطائَنِی»، «مَن سَبَّکَ فَقَد سَبَّنِی» و ذیل این است که امیرالمؤمنین صلوات الله علیه نفس پیغمبر است. یعنی درست است که اینها مفهوماً متفاوت هستند، ولی ذیل یک حقیقت کلّی هستند.
مجموعهی روایات دیگری هم هست، مثلاً مانند ماجرای شجاعت امیرالمؤمنین صلوات الله علیه، قوّت قلب مبارک حضرت، که روایات رزمندگی و رزمآوری ذیل آنها جمع میشوند. موضوع طهارت هم یک مجموعهی تلاش پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم برای فهم این طهارت است.
آیهی تطهیر جزو محوریهای این بخش است، آیهی مباهله که هنوز به آن وارد نشدهایم، از نظر تقدّم و تأخّر هم آیه مباهله بعد از آیه تطهیر نازل شده است. آیه 124 سوره مبارکه بقره که «إِنِّی جَاعِلُکَ لِلنَّاسِ إِمَامًا» برای حضرت ابراهیم علیه السلام و فهم طهارت برای امام، که «لَا یَنَالُ عَهْدِی الظَّالِمِینَ»، ذیل مجموعهی طهارت اهل بیت سلام الله علیهم أجمعین است.
پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم برای این موضوع طهارت خیلی تلاش کرد. میخواهم یکی از این تلاشهای پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم را برای شما بخوانم، و بعد تلاش عجیب برای دست و پا زدن، تلاش مذبوحانه برای نفهمیدن را هم بگویم.
بعنوان نمونه از «ابن شاهین» که حافظ محدّث برجستهی متوفای 385 است دو روایت میخوانم که از همین دو روایت، یک نمونه از این بحث طهارت را عرض کنم.
این کتاب که در دست من است «مجموعهی رسائل ابن شاهین» است، در این کتاب میگوید که «أنس بن مالک» که خادم خانهی پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم بود و جزو طرفداران امیرالمؤمنین صلوات الله علیه هم نبود گفته است: «أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ کَانَ یَمُرُّ بِبَیْتِ فَاطِمَةَ» هر وقت رسول خدا از خانهی فاطمه زهرا سلام الله علیها عبور میکرد «بَعْدَ أَنْ بَنَى بِهَا عَلِیٌّ» وقتی که با علی آنجا زندگی میکردند، «سِتَّةَ أَشْهُرٍ»، شش ماه هر وقت از آنجا عبور میکرد میفرمود: «الصَّلَاةَ إِنَّما یُرِیدُ اللَّهُ لِیُذْهِبَ عَنْکُمُ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَیْتِ وَیُطَهِّرَکُمْ تَطْهِیرًا».
این مجموعه روایاتی که در این زمینه فراوان است که مثلاً شش ماه و هفت ماه و سیزده ماه و هفده ماه و… پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم به درِ خانهی امیرالمؤمنین صلوات الله علیه میرفت و هنگام نماز این آیه را میخواند. یعنی کاری کرد که همه شیرفهم شدند، برای همین هم دست و پا میزنند، چون نتوانستهاند اصل این موضوع را انکار کنند.
یکی از آن ویژگیهایی که تمایز جدّی مکتب امامیّه با همهی فرق و مذاهب است، چه با سایر شیعیان و چه با سایر مسلمین؛ مسئلهی طهارت اهل بیت سلام الله علیهم أجمعین است.
مسئلهی طهارت اهل بیت سلام الله علیهم أجمعین که بعدها قاعدهی کلامیِ «عصمت» که از شاخصههای اصلی امامت امام هست، از این تفکّر به یک استدلال تبدیل شده است، روح آن استدلال عصمت از این مبانی طهارت اخذ شده است. مبانی طهارت هم مانند بقیهی جاها، که اگر در خاطر شریف شما باشد عرض میکردیم که اگر ما فضائل امیرالمؤمنین صلوات الله علیه را نگاه میکنیم، بعضی از آنها امّهات هستند، مادرفضیلت هستند، بعضیها فروع و نتایج آنها هستند.
بعنوان مثال ماجرای نفس الرسول بودن امیرالمؤمنین صلوات الله علیه یک حقیقت کلّی است، که ماجرای برادری با پیامبر، سلسله روایات حدیث منزلت، مجموعه روایات «لَحمُکَ مِن لَحمِی وَ دَمُکَ مِن دَمی»، «مَن عَطائَکَ فَقَد عَطائَنِی»، «مَن سَبَّکَ فَقَد سَبَّنِی» و ذیل این است که امیرالمؤمنین صلوات الله علیه نفس پیغمبر است. یعنی درست است که اینها مفهوماً متفاوت هستند، ولی ذیل یک حقیقت کلّی هستند.
مجموعهی روایات دیگری هم هست، مثلاً مانند ماجرای شجاعت امیرالمؤمنین صلوات الله علیه، قوّت قلب مبارک حضرت، که روایات رزمندگی و رزمآوری ذیل آنها جمع میشوند. موضوع طهارت هم یک مجموعهی تلاش پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم برای فهم این طهارت است.
آیهی تطهیر جزو محوریهای این بخش است، آیهی مباهله که هنوز به آن وارد نشدهایم، از نظر تقدّم و تأخّر هم آیه مباهله بعد از آیه تطهیر نازل شده است. آیه 124 سوره مبارکه بقره که «إِنِّی جَاعِلُکَ لِلنَّاسِ إِمَامًا» برای حضرت ابراهیم علیه السلام و فهم طهارت برای امام، که «لَا یَنَالُ عَهْدِی الظَّالِمِینَ»، ذیل مجموعهی طهارت اهل بیت سلام الله علیهم أجمعین است.
پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم برای این موضوع طهارت خیلی تلاش کرد. میخواهم یکی از این تلاشهای پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم را برای شما بخوانم، و بعد تلاش عجیب برای دست و پا زدن، تلاش مذبوحانه برای نفهمیدن را هم بگویم.
بعنوان نمونه از «ابن شاهین» که حافظ محدّث برجستهی متوفای 385 است دو روایت میخوانم که از همین دو روایت، یک نمونه از این بحث طهارت را عرض کنم.
این کتاب که در دست من است «مجموعهی رسائل ابن شاهین» است، در این کتاب میگوید که «أنس بن مالک» که خادم خانهی پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم بود و جزو طرفداران امیرالمؤمنین صلوات الله علیه هم نبود گفته است: «أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ کَانَ یَمُرُّ بِبَیْتِ فَاطِمَةَ» هر وقت رسول خدا از خانهی فاطمه زهرا سلام الله علیها عبور میکرد «بَعْدَ أَنْ بَنَى بِهَا عَلِیٌّ» وقتی که با علی آنجا زندگی میکردند، «سِتَّةَ أَشْهُرٍ»، شش ماه هر وقت از آنجا عبور میکرد میفرمود: «الصَّلَاةَ إِنَّما یُرِیدُ اللَّهُ لِیُذْهِبَ عَنْکُمُ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَیْتِ وَیُطَهِّرَکُمْ تَطْهِیرًا».
این مجموعه روایاتی که در این زمینه فراوان است که مثلاً شش ماه و هفت ماه و سیزده ماه و هفده ماه و… پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم به درِ خانهی امیرالمؤمنین صلوات الله علیه میرفت و هنگام نماز این آیه را میخواند. یعنی کاری کرد که همه شیرفهم شدند، برای همین هم دست و پا میزنند، چون نتوانستهاند اصل این موضوع را انکار کنند.
تاکنون نظری ثبت نشده است