display result search
- 4701
- 1000
- 1000
- 1000
تفسیر آیه 189 سوره بقره
سخنرانی حجت الاسلام محسن قرائتی با موضوع سوره بقره آیه ی 189
کلمه «مواقیت» جمع «میقات» به زمان یا مکانى معیّن گفته مى شود که براى انجام کارى مشخّص شده باشد.
در این آیه ضمن پاسخگویى به سؤال گروهى از مردم که از پیامبر درباره هلال ماه مى پرسیدند، به مواردى اشاره دارد که با هم آن را بررسى مى کنیم: اى پیامبر! به آنها که از فایده ى جلوههاى مختلف ماه مى پرسند، بگو: آن تغییراتى که در ماه پدید مى آید، براى مردم وسیلهى وقت شناسى و تقویم همگانى و طبیعى است. یکى از امتیازات اسلام این است که برنامههاى خود را با مقیاس هاى طبیعى، عمومى و مجانى طرح مىکند، مثلاً براى تعیین مقدار آب کُر، وَجب را مقیاس قرار مىدهد و یا براى تشخیص وقت نماز، طلوع و غروب و زوال خورشید را مطرح مى کند. و براى آغاز و انتهاى ماه رمضان و یا ایام حج، هلال ماه را ملاک قرار داده است. اشکال مختلف ماه نیز، حکم یک نوع تقویم عمومى را دارد که در اختیار همه است. نیاز به تقویم و تاریخ، لازمه ى زندگى اجتماعى است و بهترین وسیله عمومى براى این تقویم همین است که افراد اعمّ از باسواد و بى سواد در هر کجاى عالم با یک نگاه و در یک لحظه بتوانند روزهاى ماه را تشخیص دهند. سپس مى فرماید: نیکى در آن نیست که در حال احرام، به جاى استفاده از دَر براى ورود به خانه، از پشت خانه و بیراهه وارد شوید واین عقیده، خراف هاى بیش نیست که در حال احرام باید از پشت خانه ها وارد شد.
هر کارى راهى دارد و باید از مجراى طبیعى و راهش وارد شد. براى انجام هرکار زمان مناسب، شیوه مناسب و رهبر مناسب لازم است. همانگونه که زمان از طرف خداوند به وسیله ماه و هلال معیّن مى شود، رهبرى نیز باید از طرف خداوند تعیین شود. بنابراین معناى آیه چنین است: از هلال براى وقت شناسى استفاده کنید و در روش انجام امور، به دستورات آسمانى و رهبران مراجعه کنید و بیراهه نروید. سعادت و خوشبختى، راهى دارد که باید از راهش وارد شد و در انتخاب زمان، روش و رهبر از خدا بترسید تا شاید رستگار شوید. امام صادق (ع) فرمود: مراد از آیه «واتوا البیوت من ابوابها» آن است که هر کارى را از راهش وارد شود. و امامان معصوم علیهم السلام فرمودند: ما آلمحمّد باب خداوند هستیم. و پیامبر فرمودند: من شهر علمم و على درب آن است.
در این آیه جمله «واتوا البیوت من ابوابها» میان دو «تقوى» قرار گرفته است، شاید این رمز آن باشد که شناخت راه کار و ورود و خروج در امور، نیاز به تقواى فوق العاده دارد و کسانى که تقواى کمى داشته باشند بازهم بى راهه مى روند.
شاید معناى آیه چنین باشد: مردم که درباره هلال از تو مى پرسند، جوابى درخور فهم آنان بگو که این هلال راهى است براى شناخت زمان و نظم امور دینى.امّا اگر مى خواهید چگونگى تغییرات ماه را بفهمید، باید از راهش وارد شوید و مطالعه کنید و درس بخوانید. این مطلب را قرآن در این قالب بیان فرمود که برّ و نیکى، بیراهه رفتن نیست، بلکه باید هرکارى را از راهش وارد شد و راه شناخت تغییرات جوّى، تحصیلات در این باره است.
پیام ها
1- حرکت کرات و ماه، داراى برنامه و زمانبندى دقیقى است که مىتواند در برنامه عبادت و نظم امور زندگى مردم مؤثر باشد. «قل هى مواقیت للناس»
2- اگر جمادات وکرات آسمانى نظم دارند وبراى انتظام امور انسانها جهتگیرى شدهاند، شرط انصاف نیست که ما موجوداتى بىنظم وبىحساب و رها باشیم. «قل هى مواقیت للناس»
3- در پاسخ به سؤالات، جوابى دهید که سؤال کننده بفهمد و مورد نیازش باشد. «قل هى مواقیت للناس»
4- اسلام، با آداب و رسوم جاهلى و خرافى مبارزه مىکند. «لیس البر بان تأتوا البیوت من ظهورها»
5 - برّ و نیکى را نباید از خرافات، عادات و سیره نیاکان بدست آورد، بلکه راه شناخت برّ، در چارچوب فرمان وحى و رهبران معصوم علیهم السلام و شیوه هاى منطقى است. «لیس البرّ... و لکن البرّ»
6- هرگاه راهى را بستید، راه صحیحى را نشان بدهید. «لیس البر... ولکن البر»
7- ارزش مفاهیم دینى، زمانى است که در افراد جلوه کند. بجاى اینکه بگوید: نیکى تقواست، فرمود: نیکى، متّقى است. «ولکن البر من اتقى»
8 - بیراهه رفتن تقوا نیست. اگر از سیره عقلا و اولیاى خدا سرپیچى کنیم ونام آنرا تقوى و خودسازى بگذاریم منحرف شده ایم. «اتوا البیوت منابوابهاواتقوا اللّه»
9- بکارگیرى روش هاى نادرست و غیر منطقى براى انجام امور، خلاف تقواست. «واتوا البیوت من ابوابها واتقوا اللَّه»
10- حفظ وقت و مراعات نظم در کارها و عبادات، یکى از مصادیق تقوى و فلاح است. «مواقیت للناس... لعلّکم تفلحون»
11- رستگارى، نهایت تکامل است. بسیارى از دستورات، براى رسیدن به تقواست، ولى در این آیه، تقوى مقدّمه ى رستگارى است. «اتقوا اللّه لعلّکم تفلحون»
573) امام صادق (ع) در تفسیر این آیه فرمودند: هرگاه هلال ماه رمضان را دیدید، روزه بگیرید و در پایان، همین که هلال ماه شوال را دیدید، عید فطر بگیرید. تفسیر نورالثقلین،
منبع: پایگاه درس هایی از قرآن
کلمه «مواقیت» جمع «میقات» به زمان یا مکانى معیّن گفته مى شود که براى انجام کارى مشخّص شده باشد.
در این آیه ضمن پاسخگویى به سؤال گروهى از مردم که از پیامبر درباره هلال ماه مى پرسیدند، به مواردى اشاره دارد که با هم آن را بررسى مى کنیم: اى پیامبر! به آنها که از فایده ى جلوههاى مختلف ماه مى پرسند، بگو: آن تغییراتى که در ماه پدید مى آید، براى مردم وسیلهى وقت شناسى و تقویم همگانى و طبیعى است. یکى از امتیازات اسلام این است که برنامههاى خود را با مقیاس هاى طبیعى، عمومى و مجانى طرح مىکند، مثلاً براى تعیین مقدار آب کُر، وَجب را مقیاس قرار مىدهد و یا براى تشخیص وقت نماز، طلوع و غروب و زوال خورشید را مطرح مى کند. و براى آغاز و انتهاى ماه رمضان و یا ایام حج، هلال ماه را ملاک قرار داده است. اشکال مختلف ماه نیز، حکم یک نوع تقویم عمومى را دارد که در اختیار همه است. نیاز به تقویم و تاریخ، لازمه ى زندگى اجتماعى است و بهترین وسیله عمومى براى این تقویم همین است که افراد اعمّ از باسواد و بى سواد در هر کجاى عالم با یک نگاه و در یک لحظه بتوانند روزهاى ماه را تشخیص دهند. سپس مى فرماید: نیکى در آن نیست که در حال احرام، به جاى استفاده از دَر براى ورود به خانه، از پشت خانه و بیراهه وارد شوید واین عقیده، خراف هاى بیش نیست که در حال احرام باید از پشت خانه ها وارد شد.
هر کارى راهى دارد و باید از مجراى طبیعى و راهش وارد شد. براى انجام هرکار زمان مناسب، شیوه مناسب و رهبر مناسب لازم است. همانگونه که زمان از طرف خداوند به وسیله ماه و هلال معیّن مى شود، رهبرى نیز باید از طرف خداوند تعیین شود. بنابراین معناى آیه چنین است: از هلال براى وقت شناسى استفاده کنید و در روش انجام امور، به دستورات آسمانى و رهبران مراجعه کنید و بیراهه نروید. سعادت و خوشبختى، راهى دارد که باید از راهش وارد شد و در انتخاب زمان، روش و رهبر از خدا بترسید تا شاید رستگار شوید. امام صادق (ع) فرمود: مراد از آیه «واتوا البیوت من ابوابها» آن است که هر کارى را از راهش وارد شود. و امامان معصوم علیهم السلام فرمودند: ما آلمحمّد باب خداوند هستیم. و پیامبر فرمودند: من شهر علمم و على درب آن است.
در این آیه جمله «واتوا البیوت من ابوابها» میان دو «تقوى» قرار گرفته است، شاید این رمز آن باشد که شناخت راه کار و ورود و خروج در امور، نیاز به تقواى فوق العاده دارد و کسانى که تقواى کمى داشته باشند بازهم بى راهه مى روند.
شاید معناى آیه چنین باشد: مردم که درباره هلال از تو مى پرسند، جوابى درخور فهم آنان بگو که این هلال راهى است براى شناخت زمان و نظم امور دینى.امّا اگر مى خواهید چگونگى تغییرات ماه را بفهمید، باید از راهش وارد شوید و مطالعه کنید و درس بخوانید. این مطلب را قرآن در این قالب بیان فرمود که برّ و نیکى، بیراهه رفتن نیست، بلکه باید هرکارى را از راهش وارد شد و راه شناخت تغییرات جوّى، تحصیلات در این باره است.
پیام ها
1- حرکت کرات و ماه، داراى برنامه و زمانبندى دقیقى است که مىتواند در برنامه عبادت و نظم امور زندگى مردم مؤثر باشد. «قل هى مواقیت للناس»
2- اگر جمادات وکرات آسمانى نظم دارند وبراى انتظام امور انسانها جهتگیرى شدهاند، شرط انصاف نیست که ما موجوداتى بىنظم وبىحساب و رها باشیم. «قل هى مواقیت للناس»
3- در پاسخ به سؤالات، جوابى دهید که سؤال کننده بفهمد و مورد نیازش باشد. «قل هى مواقیت للناس»
4- اسلام، با آداب و رسوم جاهلى و خرافى مبارزه مىکند. «لیس البر بان تأتوا البیوت من ظهورها»
5 - برّ و نیکى را نباید از خرافات، عادات و سیره نیاکان بدست آورد، بلکه راه شناخت برّ، در چارچوب فرمان وحى و رهبران معصوم علیهم السلام و شیوه هاى منطقى است. «لیس البرّ... و لکن البرّ»
6- هرگاه راهى را بستید، راه صحیحى را نشان بدهید. «لیس البر... ولکن البر»
7- ارزش مفاهیم دینى، زمانى است که در افراد جلوه کند. بجاى اینکه بگوید: نیکى تقواست، فرمود: نیکى، متّقى است. «ولکن البر من اتقى»
8 - بیراهه رفتن تقوا نیست. اگر از سیره عقلا و اولیاى خدا سرپیچى کنیم ونام آنرا تقوى و خودسازى بگذاریم منحرف شده ایم. «اتوا البیوت منابوابهاواتقوا اللّه»
9- بکارگیرى روش هاى نادرست و غیر منطقى براى انجام امور، خلاف تقواست. «واتوا البیوت من ابوابها واتقوا اللَّه»
10- حفظ وقت و مراعات نظم در کارها و عبادات، یکى از مصادیق تقوى و فلاح است. «مواقیت للناس... لعلّکم تفلحون»
11- رستگارى، نهایت تکامل است. بسیارى از دستورات، براى رسیدن به تقواست، ولى در این آیه، تقوى مقدّمه ى رستگارى است. «اتقوا اللّه لعلّکم تفلحون»
573) امام صادق (ع) در تفسیر این آیه فرمودند: هرگاه هلال ماه رمضان را دیدید، روزه بگیرید و در پایان، همین که هلال ماه شوال را دیدید، عید فطر بگیرید. تفسیر نورالثقلین،
منبع: پایگاه درس هایی از قرآن
تاکنون نظری ثبت نشده است