display result search
سخنرانی استاد رحیم پور ازغدی با موضوع "فرهنگ و فلسفه جهاد"، در جمع روایان دفاع مقدس، سال 1390
*نکاتی پیرامون فرهنگ و فلسفه جهاد*
جهاد در فرهنگ قرآنی فقط جنگ و جهاد نظامی نیست؛ بلکه تمام عرصه های زندگی عرصه جهاد است. انواع جهاد شامل جهاد اخلاقی و عاطفی، جهاد عدالت خواهی، جهاد سازندگی، جهاد با نفس، جهاد مالی و اقتصادی، جهاد در خانواده و جهاد علمی نیز می شود.
هدف جهاد در اسلام عدالت و گسترش حاکمیت ارزش های الهی است. هدف نهایی آن خدمت به بشریت و رشد انسان هاست. یکی از بدترین پدیده های عالَم جنگ و خونریزی است. از نظر فرهنگ اسلامی خونریزی یک هدف مقدس نیست؛ بنابراین اصالت با عدالت است و هر چه در خدمت عدالت هست، همان درست است – چه جنگ و چه صلح. اما اگر بخواهیم بین جنگ و صلح انتخاب کنیم اصالت با صلح است. هدف از جنگ کشتن تعداد افراد بیشتری از دشمن نیست؛ بلکه از نظر فرهنگ قرآنی و اسلامی ارزش خون یک نفر برابر با خون همه افراد بشریت است.
دائره جهاد و امر به معروف و نهی از منکر به حد قدرت مجاهد است و هیچ حد و مرزی ندارد. بنابراین ما هم جهانی می اندیشیم و هم جهانی عمل می کنیم.
*توصیه هایی برای راویان جبهه و جنگ*
نقشی که برادران راوی و خادم در مناطق جنگی ایفا می کنند شبیه به نقش روضه خوانان کربلاست. ایشان بایستی مخاطب را به گونه ای وارد فضای دفاع مقدس بکنند که گویی مخاطب و شنونده آن ها نیز در آن فضا بوده است. این کارِ مهم و حساسی است. نقل تاریخی که سرشار از محتوا و معنویت باشد سخت است؛ از آن جهت که دو تهدید مهم متوجه کار راویان است؛ هم خطر تحریف واقعیات و خاطره ها هست و هم خطر تبدیل شدن سخنان راویان به گزارش مرده وجود دارد. بنابراین کار راویان کاری بزرگ است؛ به این خاطر که تلاشی برای انتقال فرهنگ و وصل کردن حلقه تفکر دو نسل است.
متاسفانه تاریخ هرگز بدون جنگ نبوده و نیست؛ زیرا همواره کسانی طغیان می کنند و به حدود و ارزش های الهی و دیگران تجاوز می کنند؛ بنابراین کسانی بایستی باشند که از حق دفاع کنند. در طول تاریخ همواره دو واکنش متفاوت نسبت به جنگ و جبهه وجود داشته است؛ عده ای گریزان از جنگ بودند که در لسان قرآن از آن ها به «قاعدین» تعبیر شده است و عده ای هم رزمنده بودند و از آن ها به «مجاهدین» یاد شده است. در شرایط سخت جنگ در بین رزمنده ها هم تفاوت شخصیتی وجود داشته است؛ چنانچه عینا هم اکنون نیز بین افراد انقلابی تفاوت وجود دارد. حتی مقامات شهدا هم مانند هم نیست و درجات ایشان متفاوت است.
هنر این است که نه بصورت تخیلی و انتزاعی به روایت جنگ بپردازیم و نه بصورت مادی و طبیعی جنگ را روایت کنیم. همچنین نباید در روایت خود حقیقت مسئله را بزرگنمایی یا کوچک نمایی کنیم.
نکته بعدی که باید به آن توجه داشته باشیم این است که در جهاد و فرهنگ اسلامی احساسات – مانند شور، شعار و شعر– خیلی مهم است؛ ولی بدون بنیاد معرفتی و باور دینی فائده ای ندارد. شور بدون معرفت موقت است و باور بدون شور اطلاعات و محفوظات محض است و شور و معرفت هر دو بایستی با هم وجود داشته باشد. بنابراین زمان و مکان جبهه و جنگ هیچ ارزشی ندارد مگر بواسطه مجاهدینی که در آن ها شهید شدند. نکته بعدی این است که خاطرات جنگ بایستی منتخب باشند.
*نکاتی پیرامون فرهنگ و فلسفه جهاد*
جهاد در فرهنگ قرآنی فقط جنگ و جهاد نظامی نیست؛ بلکه تمام عرصه های زندگی عرصه جهاد است. انواع جهاد شامل جهاد اخلاقی و عاطفی، جهاد عدالت خواهی، جهاد سازندگی، جهاد با نفس، جهاد مالی و اقتصادی، جهاد در خانواده و جهاد علمی نیز می شود.
هدف جهاد در اسلام عدالت و گسترش حاکمیت ارزش های الهی است. هدف نهایی آن خدمت به بشریت و رشد انسان هاست. یکی از بدترین پدیده های عالَم جنگ و خونریزی است. از نظر فرهنگ اسلامی خونریزی یک هدف مقدس نیست؛ بنابراین اصالت با عدالت است و هر چه در خدمت عدالت هست، همان درست است – چه جنگ و چه صلح. اما اگر بخواهیم بین جنگ و صلح انتخاب کنیم اصالت با صلح است. هدف از جنگ کشتن تعداد افراد بیشتری از دشمن نیست؛ بلکه از نظر فرهنگ قرآنی و اسلامی ارزش خون یک نفر برابر با خون همه افراد بشریت است.
دائره جهاد و امر به معروف و نهی از منکر به حد قدرت مجاهد است و هیچ حد و مرزی ندارد. بنابراین ما هم جهانی می اندیشیم و هم جهانی عمل می کنیم.
*توصیه هایی برای راویان جبهه و جنگ*
نقشی که برادران راوی و خادم در مناطق جنگی ایفا می کنند شبیه به نقش روضه خوانان کربلاست. ایشان بایستی مخاطب را به گونه ای وارد فضای دفاع مقدس بکنند که گویی مخاطب و شنونده آن ها نیز در آن فضا بوده است. این کارِ مهم و حساسی است. نقل تاریخی که سرشار از محتوا و معنویت باشد سخت است؛ از آن جهت که دو تهدید مهم متوجه کار راویان است؛ هم خطر تحریف واقعیات و خاطره ها هست و هم خطر تبدیل شدن سخنان راویان به گزارش مرده وجود دارد. بنابراین کار راویان کاری بزرگ است؛ به این خاطر که تلاشی برای انتقال فرهنگ و وصل کردن حلقه تفکر دو نسل است.
متاسفانه تاریخ هرگز بدون جنگ نبوده و نیست؛ زیرا همواره کسانی طغیان می کنند و به حدود و ارزش های الهی و دیگران تجاوز می کنند؛ بنابراین کسانی بایستی باشند که از حق دفاع کنند. در طول تاریخ همواره دو واکنش متفاوت نسبت به جنگ و جبهه وجود داشته است؛ عده ای گریزان از جنگ بودند که در لسان قرآن از آن ها به «قاعدین» تعبیر شده است و عده ای هم رزمنده بودند و از آن ها به «مجاهدین» یاد شده است. در شرایط سخت جنگ در بین رزمنده ها هم تفاوت شخصیتی وجود داشته است؛ چنانچه عینا هم اکنون نیز بین افراد انقلابی تفاوت وجود دارد. حتی مقامات شهدا هم مانند هم نیست و درجات ایشان متفاوت است.
هنر این است که نه بصورت تخیلی و انتزاعی به روایت جنگ بپردازیم و نه بصورت مادی و طبیعی جنگ را روایت کنیم. همچنین نباید در روایت خود حقیقت مسئله را بزرگنمایی یا کوچک نمایی کنیم.
نکته بعدی که باید به آن توجه داشته باشیم این است که در جهاد و فرهنگ اسلامی احساسات – مانند شور، شعار و شعر– خیلی مهم است؛ ولی بدون بنیاد معرفتی و باور دینی فائده ای ندارد. شور بدون معرفت موقت است و باور بدون شور اطلاعات و محفوظات محض است و شور و معرفت هر دو بایستی با هم وجود داشته باشد. بنابراین زمان و مکان جبهه و جنگ هیچ ارزشی ندارد مگر بواسطه مجاهدینی که در آن ها شهید شدند. نکته بعدی این است که خاطرات جنگ بایستی منتخب باشند.
تاکنون نظری ثبت نشده است