display result search
- 5748
- 1000
- 1000
- 1000
اوضاع جامعه در زمان امام حسن (ع) - جلسه دوم
سخنرانی استاد رائفی پور با موضوع "اوضاع جامعه در زمان امام حسن (ع)"، جلسه دوم، سال 1396
* حکمت صلح امام حسن (ع)*
اهل بیت (ع) به حسب اقتضائات زمان خودشان و مصلحت مومنین و اسلام تصمیمات متفاوتی اتخاذ می کردند و این هم مختص به امام حسن (ع) نبوده و در زمان امام علی (ع) و پیامبر اکرم (ص) نیز چنین تصمیماتی وجود داشته است. شرایط اجتماعی و اوضاع سیاسی جامعه در زمان امام حسن (ع) بسیار پیچیده بود و قابل مقایسه با زمان امام حسین (ع) نیست. در زمان امام حسن (ع)، مردم به شدت از جنگ خسته و بیزار بودند. مقاومت امام حسن (ع) تا سر حد به شهادت رسیدن - پس از سپری شدن زمان کوتاهی از به شهادت رسیدن پدرشان – ثمره ای نداشت.
*مقایسه بین شرایط اجتماعی و سیاسی دوران امام حسن و امام حسین علیهما السلام*
مردم کوفه در زمان امام حسن (ع) متفاوت با زمان امام حسین (ع) بودند. در 20 سال خلافت معاویه، حقانیت اهل بیت به مردم کوفه اثبات شده بود و امام حسین می توانست آشکارا نهی از منکر کند؛ ولی در زمان امام حسن (ع) منکَر بودن حکومت معاویه آشکار نبود. این گونه بود که امام حسن (ع) شرایط را برای قیام امام حسین (ع) فراهم کرد. در زمان امامت امام حسن (ع) به علت بیزاری و خستگی مردم کوفه از جنگ، تنها 12 هزار نفر حاضر به حضور در سپاه امام شدند که از بین آن ها هشت هزار نفر با خدعه معاویه فریفته شدند و به سپاه او پیوستند ولی در زمان امام حسین (ع) همین کوفیان 18 هزار نامه دعوت به امام حسین (ع) فرستادند.
امام حسن (ع) با حکومت معاویه بیعت نکرد و اصلا جزء شروط صلح این نبود که معاویه رسما به عنوان خلیفه مسلمین شناخته شود ولی یزید به دنبال اخذ بیعت از امام حسین (ع) بود.
یکی از بلاهایی که جامعه اسلامی در آن زمان با آن درگیر بود وجود «خوارج» بود. خوارج افرادی خشک مقدس بودند که ادعای مسلمان بودن داشتند. امیرالمومنین پیدایش خوارج را نتیجه فتوحات بی حساب و کتاب می دانستند که در آن اشخاص با صرف گفتن شهادتین مسلمان می شدند؛ بنابراین زمینه انحراف در ایشان بسیار زیاد بود.
نکته قابل توجه دیگر این است که در هنگامی که بین امام حسن مجتبی (ع) و معاویه درگیری به وجود آمده بود، رومی ها به سر حدات کشور اسلامی حمله کرده بودند و آماده این بودند که در صورت به وجود آمدن جنگ داخلی حمله کنند.
*مفاد معاهده صلح امام حسن (ع)*
1. حکومت به معاویه واگذار می شود؛ بدین شرط که به کتاب خدا، سنت پیامبر و سیره خلفای صالح عمل کند.
2. بعد از معاویه حکومت به حسن بن علی می رسد و اگر حادثه ای برای او پیش آید به حسین بن علی می رسد و معاویه حق ندارد برای خودش جانشینی تعیین کند.
3. معاویه از لعن و اهانت به علی بن ابیطالب دست بردارد.
4. بیت المال کوفه که موجودی آن 5 میلیون درهم است مستثنی است و تسلیم به معاویه نخواهد شد.
5. خراج داراب گرد به دست حسن بن علی(علیه السلام) برسد.
6. هیچ کسی حق ندارد به شیعیان و بازماندگان جمع صفین آسیب برساند.
در تاریخ اهل سنت آمده است که معاویه شرط سوم را نپذیرفت. اوج مظلومیت امام حسن (ع) در جایی آشکار است که فرمودند لااقل در جلوی من به حضرت علی (ع) اهانت نکنید.
* حکمت صلح امام حسن (ع)*
اهل بیت (ع) به حسب اقتضائات زمان خودشان و مصلحت مومنین و اسلام تصمیمات متفاوتی اتخاذ می کردند و این هم مختص به امام حسن (ع) نبوده و در زمان امام علی (ع) و پیامبر اکرم (ص) نیز چنین تصمیماتی وجود داشته است. شرایط اجتماعی و اوضاع سیاسی جامعه در زمان امام حسن (ع) بسیار پیچیده بود و قابل مقایسه با زمان امام حسین (ع) نیست. در زمان امام حسن (ع)، مردم به شدت از جنگ خسته و بیزار بودند. مقاومت امام حسن (ع) تا سر حد به شهادت رسیدن - پس از سپری شدن زمان کوتاهی از به شهادت رسیدن پدرشان – ثمره ای نداشت.
*مقایسه بین شرایط اجتماعی و سیاسی دوران امام حسن و امام حسین علیهما السلام*
مردم کوفه در زمان امام حسن (ع) متفاوت با زمان امام حسین (ع) بودند. در 20 سال خلافت معاویه، حقانیت اهل بیت به مردم کوفه اثبات شده بود و امام حسین می توانست آشکارا نهی از منکر کند؛ ولی در زمان امام حسن (ع) منکَر بودن حکومت معاویه آشکار نبود. این گونه بود که امام حسن (ع) شرایط را برای قیام امام حسین (ع) فراهم کرد. در زمان امامت امام حسن (ع) به علت بیزاری و خستگی مردم کوفه از جنگ، تنها 12 هزار نفر حاضر به حضور در سپاه امام شدند که از بین آن ها هشت هزار نفر با خدعه معاویه فریفته شدند و به سپاه او پیوستند ولی در زمان امام حسین (ع) همین کوفیان 18 هزار نامه دعوت به امام حسین (ع) فرستادند.
امام حسن (ع) با حکومت معاویه بیعت نکرد و اصلا جزء شروط صلح این نبود که معاویه رسما به عنوان خلیفه مسلمین شناخته شود ولی یزید به دنبال اخذ بیعت از امام حسین (ع) بود.
یکی از بلاهایی که جامعه اسلامی در آن زمان با آن درگیر بود وجود «خوارج» بود. خوارج افرادی خشک مقدس بودند که ادعای مسلمان بودن داشتند. امیرالمومنین پیدایش خوارج را نتیجه فتوحات بی حساب و کتاب می دانستند که در آن اشخاص با صرف گفتن شهادتین مسلمان می شدند؛ بنابراین زمینه انحراف در ایشان بسیار زیاد بود.
نکته قابل توجه دیگر این است که در هنگامی که بین امام حسن مجتبی (ع) و معاویه درگیری به وجود آمده بود، رومی ها به سر حدات کشور اسلامی حمله کرده بودند و آماده این بودند که در صورت به وجود آمدن جنگ داخلی حمله کنند.
*مفاد معاهده صلح امام حسن (ع)*
1. حکومت به معاویه واگذار می شود؛ بدین شرط که به کتاب خدا، سنت پیامبر و سیره خلفای صالح عمل کند.
2. بعد از معاویه حکومت به حسن بن علی می رسد و اگر حادثه ای برای او پیش آید به حسین بن علی می رسد و معاویه حق ندارد برای خودش جانشینی تعیین کند.
3. معاویه از لعن و اهانت به علی بن ابیطالب دست بردارد.
4. بیت المال کوفه که موجودی آن 5 میلیون درهم است مستثنی است و تسلیم به معاویه نخواهد شد.
5. خراج داراب گرد به دست حسن بن علی(علیه السلام) برسد.
6. هیچ کسی حق ندارد به شیعیان و بازماندگان جمع صفین آسیب برساند.
در تاریخ اهل سنت آمده است که معاویه شرط سوم را نپذیرفت. اوج مظلومیت امام حسن (ع) در جایی آشکار است که فرمودند لااقل در جلوی من به حضرت علی (ع) اهانت نکنید.
کاربر مهمان
کاربر مهمان