display result search
منو
تفسیر آیه 1 - 3 سوره نصر

تفسیر آیه 1 - 3 سوره نصر

  • 1 تعداد قطعات
  • 14 دقیقه مدت قطعه
  • 654 دریافت شده
سخنرانی حجت‌ الاسلام محسن قرائتی با موضوع تفسیر سوره نصر- آیه‌1 - 3

إِذَا جَآءَ نَصْرُ اللَّهِ وَالْفَتْحُ

وَرَأَیْتَ النَّاسَ یَدْخُلُونَ فِى دِینِ اللَّهِ أَفْوَاجاً

فَسَبِّحْ بِحَمْدِ رَبِّکَ وَاسْتَغْفِرْهُ إِنَّهُ کَانَ تَوَّابًا

ترجمه
هنگامى که نصرت الهى فرا رسید.
مردم را دیدى که دسته دسته در دین خدا وارد مى‏شوند.
پس باید سپاسگزارانه پروردگارت را تنزیه کنى و از او آمرزش بخواه که او توبه‏ پذیر است.

عموم مفسرین، این سوره را مربوط به زمان فتح مکه در سال هشتم هجرى مى‏دانند که گروهى از مردم به خاطر حقانیّت اسلام، ایمان آوردند و بعضى از ترس به اسلام تظاهر کردند، نظیر ابوسفیان که امام على‏علیه السلام درباره آنان فرمود: «ما اسلموا ولکن استسلموا و اسرّوا الکفر» آنان در ظاهر مسلمان شدند ولى در دل کافر ماندند. در قرآن براى ایمان دو نوع دخول آمده است: یکى دخول مردم در دین که در این سوره مى‏فرماید: «یدخلون فى دین اللّه» و دیگرى دخول ایمان در دل مردم که در سوره حجرات مى‏فرماید: «و لمّا یدخل الایمان فى قلوبکم»(هنوز دین داخل قلب‏هاى شما نشده است.
در حدیث مى‏خوانیم: هنگامى که حضرت مهدى‏ (عج) ظهور کنند، مردم دنیا فوج فوج به او ایمان مى ‏آورند.
قرآن به تسبیح خداوند، بیش از تکبیر و تحمید سفارش کرده است. واژه تسبیح در قرآن بیش از واژه‏هاى تکبیر و تحمید آمده است.
در حدیث مى‏خوانیم: هنگام فتح مکه، پیامبر اکرم‏ ابتدا وارد مسجد الحرام شد و نماز گزارد.
نصرت خداوند، منوط به یارى مردم از دین اوست. «ان تنصروا اللّه ینصرکم»
کلمه «توّاب» یازده بار در قرآن آمده است که نه بار همراه با واژه رحمت «توّاباً رحیماً»، یکبار همراه با حکمت و یک بار به طور مطلق در این سوره آمده است.
پیامبر اکرم بعد از فتح مکه، عفو عمومى اعلام کردند و همه را بخشیدند و مکه بدون خونریزى فتح شد. حتى هنگامى که حضرت دید سعد بن عبادة شعار انتقام مى ‏دهد و مى‏ گوید «الیوم یوم الملحمة» یعنى امروز تلافى مى‏کنیم، حضرت پرچم را از او گرفت و به دست حضرت على‏ داد و فرمود: شعار را عوض کنید و بگویید: «الیوم یوم المرحمة» امروز روز رحمت است نه انتقام.
فتح و نصرت واقعى از جانب خداست، پس به ابزار و تجهیزات و نیروى انسانى تکیه نکنید که ممکن است همه امکانات باشد ولى باز هم شکست بخورید. «و ما النّصر الاّ من عند اللّه»
در فتح مکه، امید بت‏پرستان به یأس و مرکز شرک به پایگاه توحید تبدیل شد. موانعى که بر سر راه مؤمنان بود، برچیده شد، اسلام تثبیت گشت و براى صدور به کشورهاى دیگر آماده شد.
فرمان استغفار یا براى نورانیّت بیشتر قلب است یا براى زدودن غرور پیروزى یا براى گناهان اُمّت و یا به خاطر معرفت بالاى حضرت نسبت به خداوند است.
نگاهى گذرا به فتح مکّه‏
بعد از صلح حدیبیه، چون مشرکان پیمان‏‌شکنى کردند، پیامبر نیرویى فراهم و مکه را بدون خونریزى فتح کرد و شرح ماجرا چنین است: مسلمانان در چند کیلومترى مکه اردو زدند و ابوسفیان که شبانه براى سرکشى از مکه خارج شده بود با عباس عموى پیغمبر ملاقاتى داشت. عباس گفت: پیامبر با ده هزار سرباز به سراغ شما آمده است. ابوسفیان ترسید و به عباس پناهنده شد و پیامبر امان دادن عباس را پذیرفت. پیامبر فرمود: هر کس به مسجد الحرام پناه ببرد یا به خانه ابوسفیان برود یا در خانه خود بماند، در امان است.
پیامبر به عباس فرمود: ابوسفیان را در تنگه‏اى که گذرگاه مکه هست ببر تا لشگریان الهى که از آنجا مى‏گذرند، او ببیند. ابوسفیان با دیدن این مانور وحشت کرد و به عباس گفت: سلطنت فرزند برادرت بسیار عظیم شده است، عباس گفت: سلطنت نیست بلکه نبوت است. سپس عباس به او گفت: به سراغ مردم مکه برو و آنها را از مقابله با لشگر اسلام بازدار.
ابوسفیان وارد مسجدالحرام شد و به مردم گفت: محمّد با جمعیّتى وارد مکه مى‏ شود که توان مقابله با او را ندارید، پس به مسجد الحرام یا خانه من یا خانه خود پناهنده شوید و اسلام بیاورید تا سالم بمانید.
به هر حال پیامبر اکرم‏ وارد مکه شد و به یاد روزى که از مکه مخفیانه خارج شد و به شکرانه این ‏پیروزى سجده کرد. سپس پیامبر با تلاوت سوره فتح وارد مسجد الحرام شد و مسلمانان همراه آن حضرت تکبیر مى‏ گفتند. حضرت نزدیک کعبه آمد و بت‏ها را مى‏شکست و مى‏فرمود: «جاء الحق و زهق الباطل انّ الباطل کان زهوقا» از آنجا که دست حضرت به بت‏هاى بزرگ بالاى کعبه نمى‏رسید، به حضرت على‏ دستور داد تا پا بر دوش پیامبر نهد و بت‏ها را سرنگون کند. سپس حلقه کعبه را گرفت و از مردم مکه پرسید: شما امروز چه انتظارى از من دارید؟ گفتند: بخشش. اشک در چشم حضرت جمع شد و مردم گریه کردند. حضرت سخن یوسف را که به برادرانش فرمود: «لاتثریب علیکم الیوم» امروز هیچ سرزنشى بر شما نیست، به زبان آورد و فرمود: همه آزادید. آنگاه جملات «لااله الاّ اللّه وحده وحده انجز وعده نصر عبده...» را خواند و فرمود: هیچ کس از خون‏هاى ریخته شده و اموال غارت شده گذشته سخنى نگوید و تمام پرونده‏ هاى گذشته مختومه و همه مشمول عفو عمومى شدید، پس وارد زندگى نوین شوید.



پیام ها
1- پیروزى در سایه نصرت الهى است. «اذا جاء نصر اللّه و الفتح»
2- نابودى سران کفر و شرک، زمینه براى ورود مردم به توحید و یکتاپرستى است. «اذا جاء نصر اللّه... النّاس یدخلون فى دین اللّه»
3- مسلمانان وظیفه دارند در حدّ توان و امکان خود تلاش کنند تا زمینه ورود دیگران به اسلام فراهم شود. «اذا جاء نصر اللّه... النّاس یدخلون فى دین اللّه»
4- اگر موانع برطرف شود، مردم گروه گروه ایمان مى ‏آورند. «یدخلون فى دین اللّه افواجا»
5 - تا قبل از فتح مکه مردم یکى یکى مسلمان مى‏ شدند، ولى بعد از فتح مکه، گروه گروه. «یدخلون فى دین اللّه افواجاً»
6- فتح و پیروزى شما را مغرور نسازد که هرچه هست از خداست. «اذا جاء نصر اللّه... فسبّح بحمد ربّک»
7- تنزیه خداوند از عیب و نقص و ظلم، باید همراه با سپاس از نعمت‏ها و ستایش او باشد. «فسبّح بحمد ربّک»
8 - سپاس و ستایش و تسبیح خداوند، مقدمه استغفار و آمرزش‏ طلبى است. «فسبح بحمد واستغفره»
9- صالحان که به قدرت مى‏رسند به جاى غرور و غفلت، جان و روح خود را با یاد خدا معطر مى‏کنند. «اذا جاء نصر اللّه... فسبّح بحمد ربّک»
10- خداوند منزّه است از اینکه یاران دینش را تنها بگذارد. «اذا جاء نصر اللّه... فسبّح»
11- هر کس، حتى پیامبر، هر قدر هم تسبیح و تحمید کند، در پایان آن استغفار کند. «واستغفره»
12- توبه پذیرى سنت خداوند است. «انّه کان توّاباً»

منبع: پایگاه درس هایی از قرآن

قطعات

  • عنوان
    زمان
  • 14:29

مشخصات

ثبت نقد و نظر نقد و نظر

    تاکنون نظری ثبت نشده است

تصاویر

پایگاه سخنرانی مذهبی