display result search
منو
تفسیر آیه 1 -2 سوره انسان

تفسیر آیه 1 -2 سوره انسان

  • 1 تعداد قطعات
  • 11 دقیقه مدت قطعه
  • 559 دریافت شده
سخنرانی حجت‌ الاسلام محسن قرائتی با موضوع تفسیر سوره انسان- آیه‌ 1 - 2

هَلْ أَتَى‏ عَلَى الْإِنسَانِ حِینٌ مِّنَ الدَّهْرِ لَمْ یَکُن شَیْئاً مَذْکُوراً

إِنَّا خَلَقْنَا الْإِنسَانَ مِن نُّطْفَةٍ أَمْشَاجٍ نَّبْتَلِیهِ فَجَعَلْنَاهُ سَمِیعاً بَصِیر


ترجمه
آیا بر انسان دوره ‏اى از روزگار گذشت که چیزى قابل ذکرى نبود؟
همانا ما انسان را از نطفه ‏اى آمیخته (از نطفه مرد و زن) آفریدیم تا او را بیازماییم، پس او را شنوا و بینا گردانیدیم.


«دَهر» به معناى زمان و دوران و «اَمشاج» جمع «مَشیج» به معناى مخلوط است.
امام باقر در روایتى فرمودند: «کان شیئاً لم یکن مذکوراً» انسان، چیزى بود ولى قابل ذکر نبود و بعداً قابلیّت پیدا کرد.
امام صادق‏ (ع) مى‏ فرماید: انسان در تقدیر الهى بود، ولى چیز موجودى نبود. «لم یکن شیئاً مذکوراً»
امام باقر (ع) فرمودند: مراد از «نطفة امشاج»، اختلاط نطفه مرد با زن است.
براى بیدار کردن وجدان خفته، گاهى مسائل قطعى در قالب سؤال مطرح مى‏شود. چنانکه مادر از فرزند خود مى ‏پرسد: آیا من به تو شیر ندادم؟ در این آیه هم کلمه «هل» به معناى «قد» مى‏باشد. «هل اتى على الإنسان...» یعنى به تحقیق، بر هر انسانى دورانى گذشته که چیز قابل ذکر نبوده است.
ناچیز بودن انسان گاهى طبیعى است، «لم یکن شیئاً مذکوراً» ولى گاهى به خاطر عملکرد نامناسب، انسان خودش را به مرز ناچیز بودن مى‏ رساند. چنانکه قرآن مى ‏فرماید: «یا أهل الکتاب لستم على شى‏ءٍ حتّى تقیموا التوراة والانجیل و ...» اى اهل کتاب! اگر کتاب آسمانى را برپا ندارید، هیچ هستید.
قرآن، 12 مرتبه از آفرینش انسان از نطفه یاد کرده است، تا هم قدرت خداوند معلوم شود که از نطفه ‏اى انسان مى‏ سازد و هم انسان دچار غرور و تکبّر نگردد.

پیام ها
1- انسان، باید درباره منشأ وجود خود فکر کند. «لم یکن شیئاً مذکوراً»
2- انسان موجودى نوآفریده و حادث است. «لم یکن شیئاً مذکورا»
3- انسان در مسیر وجودى خود، روند تکاملى داشته و مراحلى را طى نموده است: ابتدا وجود نداشت، «لم یک شیئاً» بعد از بوجود آمدن هم، چیز قابل ذکرى نبود «لم یکن شیئاً مذکوراً»
4- یاد ضعف‏ها، غرور انسان را برطرف و او را تسلیم خداوند مى ‏کند. «لم یکن شیئاً مذکورا»
5 - آفرینش انسان از نطفه ‏اى ناچیز، جلوه‏ اى از عظمت الهى است. «إنّا خلقنا الإنسان من نطفة...»
6- خداوند، با صورت‏گرى روى آب، قدرت نمایى مى‏کند. «من نطفة امشاج»
7- آفرینش انسان، حکیمانه و هدفدار است. «خلقنا الانسان ... نبتلیه»
8 - انسان، موجودى مسئول و مکلّف است. (آزمایش کردن نشانه تکلیف است.) «نبتلیه»
9- همه انسان‏ها در طول تاریخ مورد آزمایش الهى واقع مى‏شوند. «نبتلیه»
10- بیان دو ویژگى شنوایى و بینایى براى نمونه است وگرنه تمام اعضاى بدن مورد امتحان واقع مى‏شوند. «سمیعاً بصیراً»

توضیحات
سیماى سوره انسان‏
در روایات آمده است: امام حسن و امام حسین‏ بیمار شدند. پیامبر اکرم‏ با مردم به عیادت آنان آمدند و به حضرت على‏علیه السلام پیشنهاد کردند که براى سلامتى دو کودک عزیز خود نذر کنند که روزه بگیرند. پس از آن که حسنین بهبود یافتند، حضرت على و حضرت فاطمه‏ سه روز روزه گرفتند، امّا براى افطار غذایى در خانه نداشتند.
حضرت على‏ (ع) از شمعون یهودى مقدارى جو قرض کرد و نانى تهیه شد. به هنگام مغرب ابتدا نماز مغرب را خواندند و خواستند افطار نمایند که شب اول فردى مسکین، شب دوّم فردى یتیم و شب سوّم سائلى اسیر، درب منزل على‏ (ع) را به صدا درآوردند و درخواست غذا کردند. اهل بیت‏ براى رضاى خدا، غذاى خود را به آنان دادند و خودشان با آب افطار کردند. خداوند متعال، این سوره را در وصف ایثار آنان نازل فرمود.
مهم آن است که در این حرکت مقدس، پیامبر اکرم سهیم و شریک نبود تا روشن شود که این سوره فقط درباره اهل بیت‏ نازل شده است.

منبع: پایگاه درس هایی از قرآن

قطعات

  • عنوان
    زمان
  • 11:55

مشخصات

ثبت نقد و نظر نقد و نظر

    تاکنون نظری ثبت نشده است

تصاویر

پایگاه سخنرانی مذهبی