display result search
- 4678
- 1000
- 1000
- 1000
تفسیر آیه 1 - 3 سوره غافر
سخنرانی حجت الاسلام محسن قرائتی با موضوع تفسیر سوره غافر - آیه 1- 3
حم
تَنزِیلُ الْکِتَابِ مِنَ اللَّهِ الْعَزِیزِ الْعَلِیمِ
غَافِرِ الذَّنبِ وَقَابِلِ التَّوْبِ شَدِیدِ الْعِقَابِ ذِى الطَّوْلِ لَا إِلَهَ إِلَّا هُوَإِلَیْهِ الْمَصِیرُ
ترجمه
حا، میم. نزول کتاب از طرف خداوند عزیز علیم است.
آمرزندهى گناه، پذیرندهى توبه، سخت کیفر و صاحب عطاى فراوان. هیچ معبودى جز او نیست. بازگشت (همه) به سوى اوست.
بر اساس برخى روایات، حروف مقطّعه تأویلى دارد که جز خداوند کسى نمىداند. امّا بر اساس برخى دیگر از روایات، (با توجّه به آیاتِ بعد از این حروف که مربوط به نزول قرآن است) خداوند با مخالفانش احتجاج مىکند که من قرآن را از همین حروف الفبا که در اختیار شماست، تألیف کردم، شما نیز اگر مى توانید مثل آن را بیاورید.
«ذى الطول» دو معنا دارد: صاحب فضل و عطا که رمز مهر الهى است و صاحب قدرت که رمز قهر الهى است.
آیاتى که با «تنزیل الکتاب» آغاز گشته، نام خدا را همراه با اوصافى ذکر کرده است از جمله:
«تنزیل الکتاب من اللّه العزیز الحکیم»
«تنزیل الکتاب من اللّه العزیز العلیم»
«تنزیل الکتاب من الرّحمن الرّحیم»
«تنزیل العزیز الرّحیم»
«تنزیل من حکیم حمید»
«تنزیل من ربّ العالمین»
بنابراین، سرچشمه وحى، صاحب قدرت، حکمت، رحمت، ربوبیّت و شایسته حمد و ستایش است.
مغفرت در قرآن
در قرآن کریم عواملى براى مغفرت بیان شده است از جمله:
ایمان. «آمنّا بربّنا لیغفر لنا»
تقوى. «اِن تتّقوا اللّه... یغفر لکم»
پیروى از انبیا. «فاتّبعونى... یغفر لکم»
عفو و گذشت از مردم. «و لیعفوا.... یغفراللّه لکم»
انفاق به مردم. «ان تقرضوا اللّه... یغفر لکم»
جهاد. «تجاهدون فى سبیل اللّه... یغفر لکم»
عبادت. «أنِ اعبدوا اللّه... یغفر لکم»
پرهیز از گناهان کبیره. «اِن تجتنبوا کبائر.... نکفّر عنکم سیّئاتکم»
دعا و استغفار و انابه خود انسان. «ظلمتُ نفسى... فغفر له»
دعاى اولیاى خدا براى انسان. «یا أبانا استغفر لنا...»
پیام ها
1- شیوه نو در بیان مطلب، انگیزه اى براى شنیدن است. «حم تنزیل»
2- قرآن به تدریج نازل شده است. («تنزیل» به معناى نزول تدریجى است).
3- عظمت گوینده، نباید مانع نزول سخن در سطح فهم مخاطب شود. (خداوند عزیز، سخن خود را نازل مى کند.) «تنزیل... من اللّه العزیز»
4- سخن خداوندِ عزیز نیز عزیز و نفوذناپذیر است و هیچ منطقى آن را نمىشکند. «تنزیل الکتاب... العزیز»
5 - قرآن، جلوه عزّت وعلم خداوند است. «تنزیل الکتاب من اللّه العزیز العلیم»
6- قرآن، وسیله عزّت مسلمانان و آگاهى آنان است. «تنزیل الکتاب من اللّه العزیز العلیم»
7- نزول کتاب و بیان مغفرت و هشدار الهى، همه در مسیر کمال انسان و رسیدن به خداست. «تنزیل - غافر - شدید - الیه المصیر»
8 - نزول کتاب براى شناخت مبدأ و معاد است. «تنزیل الکتاب ... لا اله الاّ هو الیه المصیر»
9- برخوردارى از الطاف الهى، در سایهى کتاب آسمانى است. «تنزیل الکتاب - غافر الذنب»
10- هم کتاب و قانون لازم است، هم حسابرسى، هم بخشش یا مجازات در جاى خود. «تنزیل - غافر الذنب - شدید العقاب»
11- بخشش از سوى افراد قدرتمند و پیروز، زیباست. (عفو با بزرگان است). «العزیز العلیم غافر الذنب»
12- هیچ کس نمىتواند مانع نزول وحى شود، زیرا او نفوذناپذیر است، «من اللّه العزیز» و مىداند بر چه کسى نازل کند. «العلیم»
13- مسیرى که اسلام معرّفى مى کند از خدا و به سوى خداست. «من اللّه العزیز... الیه المصیر»
14- رحمت خداوند بر غضبش سبقت دارد. «غافر الذنب... شدید العقاب»
15- گناه، گاهى به وسیله عمل صالح بخشیده مىشود. «غافر الذنب» (نظیر آیهى «انّ الحسنات یذهبن السیئات» وگاهى از طریق توبه. «قابل التوب»
16- مؤمن باید بین خوف و رجا باشد، زیرا خداوند هم آمرزنده است و هم کیفر دهنده. «غافر الذنب... شدید العقاب»
17- مهر و قهر الهى را باید در کنار هم دید، تا نه یأس پیش آید و نه غرور.«غافر الذنب... شدید العقاب»
18- عذاب الهى به خاطر عملکرد خود ماست وگرنه خداوند پیوسته لطف دارد. «شدید العقاب ذى الطول»
19- لطف خدا دائمى است. «ذى الطول»
توضیحات
سیماى سوره غافر
این سوره هشتاد و پنج آیه دارد و مکى است.
نام این سوره «غافر» از آیه سوم گرفته شده است که خداوند را «غافر الذنب» بخشنده گناهان معرّفى مى کند. نام دیگر این سوره، «مؤمن» است، به جهت شخصى که در دستگاه فرعون بود و ایمان خود را کتمان مىکرد تا بتواند به موسى کمک کند. ماجراى این فرد که به «مؤمن آلفرعون» معروف گشته در آیات 28 به بعد این سوره آمده است.
محتواى این سوره علاوه بر داستان موسى، نوح و عاد و ثمود، معارف توحید و معاد و حکمت الهى است و حدود بیست آیه دربارهى مؤمن آلفرعون است که در جاى دیگر قرآن نیامده است.
در قرآن هفت سوره پى در پى با آیه «حم» آغاز مى شود که این سوره، اولین آنهاست و بقیه عبارتند از: فصّلت، شورى، زخرف، دخان، جاثیه و احقاف و گاهى «حوامیم» گفته مى شوند.
در روایات، خواندن سوره هاى «حوامیم» در نماز شب سفارش شده و از پیامبر اکرم نقل شده که «حوامیم» مغز قرآن است.
در حدیث مىخوانیم: «حوامیم» تاج قرآن و گلهاى خوشبوى آن است و خداوند قارى این سوره ها و همسایگان و بستگان و دوستان او را مورد لطف قرار مىدهد و عرش و کرسى براى او استغفار مى کنند.
منبع: پایگاه درس هایی از قرآن
حم
تَنزِیلُ الْکِتَابِ مِنَ اللَّهِ الْعَزِیزِ الْعَلِیمِ
غَافِرِ الذَّنبِ وَقَابِلِ التَّوْبِ شَدِیدِ الْعِقَابِ ذِى الطَّوْلِ لَا إِلَهَ إِلَّا هُوَإِلَیْهِ الْمَصِیرُ
ترجمه
حا، میم. نزول کتاب از طرف خداوند عزیز علیم است.
آمرزندهى گناه، پذیرندهى توبه، سخت کیفر و صاحب عطاى فراوان. هیچ معبودى جز او نیست. بازگشت (همه) به سوى اوست.
بر اساس برخى روایات، حروف مقطّعه تأویلى دارد که جز خداوند کسى نمىداند. امّا بر اساس برخى دیگر از روایات، (با توجّه به آیاتِ بعد از این حروف که مربوط به نزول قرآن است) خداوند با مخالفانش احتجاج مىکند که من قرآن را از همین حروف الفبا که در اختیار شماست، تألیف کردم، شما نیز اگر مى توانید مثل آن را بیاورید.
«ذى الطول» دو معنا دارد: صاحب فضل و عطا که رمز مهر الهى است و صاحب قدرت که رمز قهر الهى است.
آیاتى که با «تنزیل الکتاب» آغاز گشته، نام خدا را همراه با اوصافى ذکر کرده است از جمله:
«تنزیل الکتاب من اللّه العزیز الحکیم»
«تنزیل الکتاب من اللّه العزیز العلیم»
«تنزیل الکتاب من الرّحمن الرّحیم»
«تنزیل العزیز الرّحیم»
«تنزیل من حکیم حمید»
«تنزیل من ربّ العالمین»
بنابراین، سرچشمه وحى، صاحب قدرت، حکمت، رحمت، ربوبیّت و شایسته حمد و ستایش است.
مغفرت در قرآن
در قرآن کریم عواملى براى مغفرت بیان شده است از جمله:
ایمان. «آمنّا بربّنا لیغفر لنا»
تقوى. «اِن تتّقوا اللّه... یغفر لکم»
پیروى از انبیا. «فاتّبعونى... یغفر لکم»
عفو و گذشت از مردم. «و لیعفوا.... یغفراللّه لکم»
انفاق به مردم. «ان تقرضوا اللّه... یغفر لکم»
جهاد. «تجاهدون فى سبیل اللّه... یغفر لکم»
عبادت. «أنِ اعبدوا اللّه... یغفر لکم»
پرهیز از گناهان کبیره. «اِن تجتنبوا کبائر.... نکفّر عنکم سیّئاتکم»
دعا و استغفار و انابه خود انسان. «ظلمتُ نفسى... فغفر له»
دعاى اولیاى خدا براى انسان. «یا أبانا استغفر لنا...»
پیام ها
1- شیوه نو در بیان مطلب، انگیزه اى براى شنیدن است. «حم تنزیل»
2- قرآن به تدریج نازل شده است. («تنزیل» به معناى نزول تدریجى است).
3- عظمت گوینده، نباید مانع نزول سخن در سطح فهم مخاطب شود. (خداوند عزیز، سخن خود را نازل مى کند.) «تنزیل... من اللّه العزیز»
4- سخن خداوندِ عزیز نیز عزیز و نفوذناپذیر است و هیچ منطقى آن را نمىشکند. «تنزیل الکتاب... العزیز»
5 - قرآن، جلوه عزّت وعلم خداوند است. «تنزیل الکتاب من اللّه العزیز العلیم»
6- قرآن، وسیله عزّت مسلمانان و آگاهى آنان است. «تنزیل الکتاب من اللّه العزیز العلیم»
7- نزول کتاب و بیان مغفرت و هشدار الهى، همه در مسیر کمال انسان و رسیدن به خداست. «تنزیل - غافر - شدید - الیه المصیر»
8 - نزول کتاب براى شناخت مبدأ و معاد است. «تنزیل الکتاب ... لا اله الاّ هو الیه المصیر»
9- برخوردارى از الطاف الهى، در سایهى کتاب آسمانى است. «تنزیل الکتاب - غافر الذنب»
10- هم کتاب و قانون لازم است، هم حسابرسى، هم بخشش یا مجازات در جاى خود. «تنزیل - غافر الذنب - شدید العقاب»
11- بخشش از سوى افراد قدرتمند و پیروز، زیباست. (عفو با بزرگان است). «العزیز العلیم غافر الذنب»
12- هیچ کس نمىتواند مانع نزول وحى شود، زیرا او نفوذناپذیر است، «من اللّه العزیز» و مىداند بر چه کسى نازل کند. «العلیم»
13- مسیرى که اسلام معرّفى مى کند از خدا و به سوى خداست. «من اللّه العزیز... الیه المصیر»
14- رحمت خداوند بر غضبش سبقت دارد. «غافر الذنب... شدید العقاب»
15- گناه، گاهى به وسیله عمل صالح بخشیده مىشود. «غافر الذنب» (نظیر آیهى «انّ الحسنات یذهبن السیئات» وگاهى از طریق توبه. «قابل التوب»
16- مؤمن باید بین خوف و رجا باشد، زیرا خداوند هم آمرزنده است و هم کیفر دهنده. «غافر الذنب... شدید العقاب»
17- مهر و قهر الهى را باید در کنار هم دید، تا نه یأس پیش آید و نه غرور.«غافر الذنب... شدید العقاب»
18- عذاب الهى به خاطر عملکرد خود ماست وگرنه خداوند پیوسته لطف دارد. «شدید العقاب ذى الطول»
19- لطف خدا دائمى است. «ذى الطول»
توضیحات
سیماى سوره غافر
این سوره هشتاد و پنج آیه دارد و مکى است.
نام این سوره «غافر» از آیه سوم گرفته شده است که خداوند را «غافر الذنب» بخشنده گناهان معرّفى مى کند. نام دیگر این سوره، «مؤمن» است، به جهت شخصى که در دستگاه فرعون بود و ایمان خود را کتمان مىکرد تا بتواند به موسى کمک کند. ماجراى این فرد که به «مؤمن آلفرعون» معروف گشته در آیات 28 به بعد این سوره آمده است.
محتواى این سوره علاوه بر داستان موسى، نوح و عاد و ثمود، معارف توحید و معاد و حکمت الهى است و حدود بیست آیه دربارهى مؤمن آلفرعون است که در جاى دیگر قرآن نیامده است.
در قرآن هفت سوره پى در پى با آیه «حم» آغاز مى شود که این سوره، اولین آنهاست و بقیه عبارتند از: فصّلت، شورى، زخرف، دخان، جاثیه و احقاف و گاهى «حوامیم» گفته مى شوند.
در روایات، خواندن سوره هاى «حوامیم» در نماز شب سفارش شده و از پیامبر اکرم نقل شده که «حوامیم» مغز قرآن است.
در حدیث مىخوانیم: «حوامیم» تاج قرآن و گلهاى خوشبوى آن است و خداوند قارى این سوره ها و همسایگان و بستگان و دوستان او را مورد لطف قرار مىدهد و عرش و کرسى براى او استغفار مى کنند.
منبع: پایگاه درس هایی از قرآن
کاربر مهمان