display result search
- 3548
- 1000
- 1000
- 1000
تفسیر آیه 1 - 3 سوره قصص
سخنرانی حجت الاسلام محسن قرائتی با موضوع تفسیر سوره قصص - آیه 1-3
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ
طسم
تِلْکَ آیَاتُ الْکِتَابِ الْمُبِینِ
نَتْلُواْ عَلَیْکَ مِن نَّبَإِ مُوسَى وَفِرْعَوْنَ بِالْحَقِّ لِقَوْمٍ یُؤْمِنُونَ
ترجمه
طا، سین، میم. اینها آیات کتاب روشنگر است.
ما بخشى از سرگذشت موسى و فرعون را براى (آگاهى) گروهى که ایمان مى آورند، به درستى بر تو مى خوانیم.
پیام ها
1- قرآن، معجزه ابدى اسلام، از همین حروف الفباى عربى تشکیل شده است، اگر آنرا کلام بشر مى دانید شما نیز مثل آن را بیاورید. «طسم، تلک آیات»
2- قرآن، کتابِ روشن، شفّاف و همه فهم است. «الکتاب المبین»
3- بیان سرگذشت پیشینیان، نشانه قانونمند بودن سنّتهاى الهى در تاریخ است. اگر تاریخ، حساب و کتاب و قانون نداشت، ما نمى توانستیم از آن براى زندگى امروز خود استفاده کنیم. «نتلوا... من نبأ موسى... لقوم یؤمنون»
4- در نقل تاریخ، به فرازهاى مهمّ و عبرت آموز توجّه کنیم. («نبأ» به خبر مهم گفته مى شود)
5 - مبارزه پیامبران با طاغوته ا و ستمگران، الگوى مؤمنان است. «نبأ موسى و فرعون... لقوم یؤمنون»
6- داستان هاى قرآن، خُرافه، خیالى و گزافه نیست. «نبأ موسى و فرعون بالحقّ»
7- هدفِ قرآن از بیان داستان، هدایت مؤمنان است. «لقوم یؤمنون»
8 - اوّلین شرط هدایت، قابلیّت است. «لقوم یؤمنون»
توضیحات
مقدّمه
«الحمد للّه ربّ العالمین و صلّى اللّه على سیدنا و نبیّنا محمّد و آله الطاهرین»
در دنیاى امروز، دشمنان بشریت با پیشرفتهترین ابزار، از زمین و آسمان، عقاید و فرهنگ و اخلاق و ایمان ما را مورد تهاجم قرار داده، از هیچگونه توطئه و تحریف و القاى شبهه دست برنمىدارند. فتنهها مانند ابرهاى تاریک سایه افکنده و نیاز انسان به کشتى مطمئن از هر زمان بیشتر شده است.
اگرانسان به راهنما نیاز دارد، کتاب آسمانى امام و راهنماست.
اگر انسان به معلّم و مربّى نیاز دارد، قرآن بهترین هدایت کننده است.
اگر جامعه به قانون و عدالت نیاز دارد، قرآن کتاب عدل و قانون است.
اگر انسان به منطق و برهان نیاز دارد، چه برهانى از قرآن قوىتر؟
اگر انسان به تذکّر و موعظه نیاز دارد، قرآن وسیلهى تذکر و موعظه است.
اگر انسان براى امراض روحى همچون: حسد، تکبّر، غرور، حرص، بخل، خودخواهى و ریا دارویى لازم دارد، قرآن بهترین داروى شفابخش است.
مهمترین مشکل بشر امروز، انواع دلهره ها و اضطراب و دغدغه هاست و تنها وسیله آرامب خش، یاد خداست و قرآن بهترین یاد اوست.
اگر انسان به امید نیاز دارد، قرآن سراسر امید است. قرآن مىفرماید: خداوند یونس را در زیر آب، نوح را در روى آب و یوسف را در قعر چاه و در کنار آب حفظ کرد.
او مىتواند از یک ضربهى عصا که به رود نیل زده مىشود. خشکى ظاهر کند و همین عصا در جاى دیگر به سنگ بخورد و دوازده چشمهى آب جارى سازد.
او مىتواند فرعون را در آب و قارون را در خاک غرق و نابود کند؛ امّا ابراهیم را در میان آتش سالم نگاه دارد؛ شاید به همین جهت باشد که براى تدبّر نکردن در قرآن توبیخى است که براى ندانستن علوم دیگر نیست.
قرآنى که نه تنها در هر سوره و آیه و کلمهى آن بلکه در هر حرف آن نکتههاست.
از امام صادق سؤال مى کنند: چرا شما به هنگام وضو به جاى تمام سر، قسمتى از سر را مسح مىکنید؟ امام مىفرماید: به خاطر حرف «با» در آیه «و امسحوا برؤسکم».
آرى، باید در تمام حروف و کلمات قرآن دقّت و نکاتى را استخراج کرد.
هر تفسیرى با شیوه اى نگاشته شده و مىشود؛ بعضى به نکات ادبى توجه بیشترى کرده اند، نظیر تفسیر کشّاف؛ بعضى بیشتر توجه خود را در این قرار دادهاند که به مناسبت هر کلمه انواع احتمالات را طرح کنند؛ نظیر تفسیر کبیر فخررازى. بعضى بیشتر به نقل آراى سایر مفسران پرداخته اند، نظیر تفسیر قرطبى؛ بعضى به مسایل اجتماعى عنایت بیشترى داشته اند، نظیر تفسیر فى ظلال و المنار؛ بعضى تنها روایاتى را در ذیل هر آیه آورده اند، نظیر تفاسیر؛ صافى، برهان، نورالثقلین و کنزالدقائق؛ بعضى بیشتر عنایت خود را به کار برده اند تا آیات قرآن را به کمک آیات دیگر تفسیر کنند، مانند: تفسیرالمیزان؛ بعضى به مسایل طبیعى که در قرآن مطرح شده، توجه خاصى داشتهاند، مانند: تفسیر طنطاوى و بعضى بیشتر همّت خود را به شرح آیات و طرح مباحث مربوط گذاشتهاند، مانند: تفسیر نمونه.
اما در این تفسیر، از نقل اقوالى که تنها براى اهلفن مفید است و همچنین مناقشات ادبى که براى عموم فایده اى ندارد، دورى شده و در عوض سعى گردیده نکات کاربردى که براى فکر یا عمل مردم در زندگى روزمره مفید است، استخراج گردد.
خوانندگان محترمى که تحصیلات خوبى دارند، اگر در نکات و پیامهاى این تفسیر دقت کنند، شاید مطالب جدیدى به فکرشان برسد که به ذهن نویسنده نیامده است. اگر آن نکات را براى ما ارسال کنند. ضمن تشکر از آنان، در چاپه اى بعدى با علامت خاص درج مىنماییم.
آرى؛ به فرموده حضرت على، قرآن دریایى است که عمق ندارد: «بحراً لایدک قعره» همانگونه که آب مایهى حیات است و سرچشمهى همه آبها، آب دریاست: سرچشمهى همهى حقایق نیز وحى الهى است. همانگونه که غواصّان به عمق دریا مىروند و لؤلؤ و مرجان بیرون مىآورند، دانشمندان نیز با تعمّق در قرآن، مفاهیم بلندى را استخراج مىکنند.
بدون آشنایى با شنا، پاگذاشتن به دریا خطرناک است، بدون آشنایى با شیوهى برداشت از قرآن نیز ورود در تفسیر قرآن خطرناک است. هرکس به قدر ظرف خود از دریا بهره مىبرد.
هرکس نیز به قدر ظرفیّت خود از دریاى بیکران قرآن استفاده مىکند.
به امید روزى که تفسیر قرآن بیش از سایر دروس در حوزهها مطرح باشد.
به امید روزى که تفسیر قرآن در دانشگاهها جایگاه خاص خود را بازیابد.
به امید روزى که در مساجد و منابر و خطبهها، محوریت قرآن به چشم بخورد.
به امید روزى که تلاوت قرآن تنها جهت افتتاح مراسم نباشد، بلکه مقدمهاى براى فهم آن باشد. قرآن مىفرماید: «هنگام مستى به نماز نزدیک نشوید تا بفهمید چه مىگویید».
آرى؛ قرائت عبورگاه است، نه توقفگاه.
بحمد اللّه در سایهى نظام جمهورى اسلامى، گامهاى خوبى براى قرآن برداشته شده و در حوزههاى علمیه نیز تفسیر قرآن رشد چشمگیرى داشته است؛ ولى باید این رشد آن گونه توسعه و تعمیق پیدا کند که اساس عقاید، اخلاق، اقتصاد، سیاست، روابط فردى، اجتماعى، خانوادگى و سایر امور زندگى ما باشد و تنها به چاپ نفیس و جلد زیبا و کاشىکارى و بوسیدن و استخارهکردن و سوگند یادکردن و به سرگرفتن قرآن در شبهاى قدر و هنگام سفر اکتفا نکنیم.
محسن قرائتى - شهریور 82
سیماى سورهى قصص
این سوره هشتاد و هشت آیه دارد و قبل از هجرت، در مکّه نازل شده است. به مناسبت ورود کلمه «قَصَص» در آیهى 25، این سوره نیز «قَصص» نام گزفته است که به معناى «بیان سرگذشت» مىباشد.
آیات 3 تا 46 این سوره بطور مفصّل به ماجراى حضرت موسى و فرعون و آیات انتهایى آن نیز به داستان قارون مى پردازد و به سرنوشت صابران نیکوکار و فاسدان گناهکار اشاره مى فرماید.
اگر چه در سى و چهار سوره از سوره هاى قرآن کریم به نحوى از ماجراى حضرت موسى و فرعون سخن رفته ولى تنها در این سوره است که به تمام زوایاى زندگى آن حضرت از تولّد، کودکى، جوانى تا ازدواج، نبوّت و دعوت به یکتاپرستى توجّه شده است.
منبع: پایگاه درس هایی از قرآن
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ
طسم
تِلْکَ آیَاتُ الْکِتَابِ الْمُبِینِ
نَتْلُواْ عَلَیْکَ مِن نَّبَإِ مُوسَى وَفِرْعَوْنَ بِالْحَقِّ لِقَوْمٍ یُؤْمِنُونَ
ترجمه
طا، سین، میم. اینها آیات کتاب روشنگر است.
ما بخشى از سرگذشت موسى و فرعون را براى (آگاهى) گروهى که ایمان مى آورند، به درستى بر تو مى خوانیم.
پیام ها
1- قرآن، معجزه ابدى اسلام، از همین حروف الفباى عربى تشکیل شده است، اگر آنرا کلام بشر مى دانید شما نیز مثل آن را بیاورید. «طسم، تلک آیات»
2- قرآن، کتابِ روشن، شفّاف و همه فهم است. «الکتاب المبین»
3- بیان سرگذشت پیشینیان، نشانه قانونمند بودن سنّتهاى الهى در تاریخ است. اگر تاریخ، حساب و کتاب و قانون نداشت، ما نمى توانستیم از آن براى زندگى امروز خود استفاده کنیم. «نتلوا... من نبأ موسى... لقوم یؤمنون»
4- در نقل تاریخ، به فرازهاى مهمّ و عبرت آموز توجّه کنیم. («نبأ» به خبر مهم گفته مى شود)
5 - مبارزه پیامبران با طاغوته ا و ستمگران، الگوى مؤمنان است. «نبأ موسى و فرعون... لقوم یؤمنون»
6- داستان هاى قرآن، خُرافه، خیالى و گزافه نیست. «نبأ موسى و فرعون بالحقّ»
7- هدفِ قرآن از بیان داستان، هدایت مؤمنان است. «لقوم یؤمنون»
8 - اوّلین شرط هدایت، قابلیّت است. «لقوم یؤمنون»
توضیحات
مقدّمه
«الحمد للّه ربّ العالمین و صلّى اللّه على سیدنا و نبیّنا محمّد و آله الطاهرین»
در دنیاى امروز، دشمنان بشریت با پیشرفتهترین ابزار، از زمین و آسمان، عقاید و فرهنگ و اخلاق و ایمان ما را مورد تهاجم قرار داده، از هیچگونه توطئه و تحریف و القاى شبهه دست برنمىدارند. فتنهها مانند ابرهاى تاریک سایه افکنده و نیاز انسان به کشتى مطمئن از هر زمان بیشتر شده است.
اگرانسان به راهنما نیاز دارد، کتاب آسمانى امام و راهنماست.
اگر انسان به معلّم و مربّى نیاز دارد، قرآن بهترین هدایت کننده است.
اگر جامعه به قانون و عدالت نیاز دارد، قرآن کتاب عدل و قانون است.
اگر انسان به منطق و برهان نیاز دارد، چه برهانى از قرآن قوىتر؟
اگر انسان به تذکّر و موعظه نیاز دارد، قرآن وسیلهى تذکر و موعظه است.
اگر انسان براى امراض روحى همچون: حسد، تکبّر، غرور، حرص، بخل، خودخواهى و ریا دارویى لازم دارد، قرآن بهترین داروى شفابخش است.
مهمترین مشکل بشر امروز، انواع دلهره ها و اضطراب و دغدغه هاست و تنها وسیله آرامب خش، یاد خداست و قرآن بهترین یاد اوست.
اگر انسان به امید نیاز دارد، قرآن سراسر امید است. قرآن مىفرماید: خداوند یونس را در زیر آب، نوح را در روى آب و یوسف را در قعر چاه و در کنار آب حفظ کرد.
او مىتواند از یک ضربهى عصا که به رود نیل زده مىشود. خشکى ظاهر کند و همین عصا در جاى دیگر به سنگ بخورد و دوازده چشمهى آب جارى سازد.
او مىتواند فرعون را در آب و قارون را در خاک غرق و نابود کند؛ امّا ابراهیم را در میان آتش سالم نگاه دارد؛ شاید به همین جهت باشد که براى تدبّر نکردن در قرآن توبیخى است که براى ندانستن علوم دیگر نیست.
قرآنى که نه تنها در هر سوره و آیه و کلمهى آن بلکه در هر حرف آن نکتههاست.
از امام صادق سؤال مى کنند: چرا شما به هنگام وضو به جاى تمام سر، قسمتى از سر را مسح مىکنید؟ امام مىفرماید: به خاطر حرف «با» در آیه «و امسحوا برؤسکم».
آرى، باید در تمام حروف و کلمات قرآن دقّت و نکاتى را استخراج کرد.
هر تفسیرى با شیوه اى نگاشته شده و مىشود؛ بعضى به نکات ادبى توجه بیشترى کرده اند، نظیر تفسیر کشّاف؛ بعضى بیشتر توجه خود را در این قرار دادهاند که به مناسبت هر کلمه انواع احتمالات را طرح کنند؛ نظیر تفسیر کبیر فخررازى. بعضى بیشتر به نقل آراى سایر مفسران پرداخته اند، نظیر تفسیر قرطبى؛ بعضى به مسایل اجتماعى عنایت بیشترى داشته اند، نظیر تفسیر فى ظلال و المنار؛ بعضى تنها روایاتى را در ذیل هر آیه آورده اند، نظیر تفاسیر؛ صافى، برهان، نورالثقلین و کنزالدقائق؛ بعضى بیشتر عنایت خود را به کار برده اند تا آیات قرآن را به کمک آیات دیگر تفسیر کنند، مانند: تفسیرالمیزان؛ بعضى به مسایل طبیعى که در قرآن مطرح شده، توجه خاصى داشتهاند، مانند: تفسیر طنطاوى و بعضى بیشتر همّت خود را به شرح آیات و طرح مباحث مربوط گذاشتهاند، مانند: تفسیر نمونه.
اما در این تفسیر، از نقل اقوالى که تنها براى اهلفن مفید است و همچنین مناقشات ادبى که براى عموم فایده اى ندارد، دورى شده و در عوض سعى گردیده نکات کاربردى که براى فکر یا عمل مردم در زندگى روزمره مفید است، استخراج گردد.
خوانندگان محترمى که تحصیلات خوبى دارند، اگر در نکات و پیامهاى این تفسیر دقت کنند، شاید مطالب جدیدى به فکرشان برسد که به ذهن نویسنده نیامده است. اگر آن نکات را براى ما ارسال کنند. ضمن تشکر از آنان، در چاپه اى بعدى با علامت خاص درج مىنماییم.
آرى؛ به فرموده حضرت على، قرآن دریایى است که عمق ندارد: «بحراً لایدک قعره» همانگونه که آب مایهى حیات است و سرچشمهى همه آبها، آب دریاست: سرچشمهى همهى حقایق نیز وحى الهى است. همانگونه که غواصّان به عمق دریا مىروند و لؤلؤ و مرجان بیرون مىآورند، دانشمندان نیز با تعمّق در قرآن، مفاهیم بلندى را استخراج مىکنند.
بدون آشنایى با شنا، پاگذاشتن به دریا خطرناک است، بدون آشنایى با شیوهى برداشت از قرآن نیز ورود در تفسیر قرآن خطرناک است. هرکس به قدر ظرف خود از دریا بهره مىبرد.
هرکس نیز به قدر ظرفیّت خود از دریاى بیکران قرآن استفاده مىکند.
به امید روزى که تفسیر قرآن بیش از سایر دروس در حوزهها مطرح باشد.
به امید روزى که تفسیر قرآن در دانشگاهها جایگاه خاص خود را بازیابد.
به امید روزى که در مساجد و منابر و خطبهها، محوریت قرآن به چشم بخورد.
به امید روزى که تلاوت قرآن تنها جهت افتتاح مراسم نباشد، بلکه مقدمهاى براى فهم آن باشد. قرآن مىفرماید: «هنگام مستى به نماز نزدیک نشوید تا بفهمید چه مىگویید».
آرى؛ قرائت عبورگاه است، نه توقفگاه.
بحمد اللّه در سایهى نظام جمهورى اسلامى، گامهاى خوبى براى قرآن برداشته شده و در حوزههاى علمیه نیز تفسیر قرآن رشد چشمگیرى داشته است؛ ولى باید این رشد آن گونه توسعه و تعمیق پیدا کند که اساس عقاید، اخلاق، اقتصاد، سیاست، روابط فردى، اجتماعى، خانوادگى و سایر امور زندگى ما باشد و تنها به چاپ نفیس و جلد زیبا و کاشىکارى و بوسیدن و استخارهکردن و سوگند یادکردن و به سرگرفتن قرآن در شبهاى قدر و هنگام سفر اکتفا نکنیم.
محسن قرائتى - شهریور 82
سیماى سورهى قصص
این سوره هشتاد و هشت آیه دارد و قبل از هجرت، در مکّه نازل شده است. به مناسبت ورود کلمه «قَصَص» در آیهى 25، این سوره نیز «قَصص» نام گزفته است که به معناى «بیان سرگذشت» مىباشد.
آیات 3 تا 46 این سوره بطور مفصّل به ماجراى حضرت موسى و فرعون و آیات انتهایى آن نیز به داستان قارون مى پردازد و به سرنوشت صابران نیکوکار و فاسدان گناهکار اشاره مى فرماید.
اگر چه در سى و چهار سوره از سوره هاى قرآن کریم به نحوى از ماجراى حضرت موسى و فرعون سخن رفته ولى تنها در این سوره است که به تمام زوایاى زندگى آن حضرت از تولّد، کودکى، جوانى تا ازدواج، نبوّت و دعوت به یکتاپرستى توجّه شده است.
منبع: پایگاه درس هایی از قرآن
تاکنون نظری ثبت نشده است