- 5123
- 1000
- 1000
- 1000
تفسیر آیه 142 سوره بقره
سخنرانی حجتالاسلام محسن قرائتی با موضوع تفسیر سوره بقره - آیهی 142
چون مشرکان مکّه، کعبه را به بتخانه تبدیل کرده بودند، پیامبر اکرم و مسلمانان، سیزده سالى را که بعد از بعثت در مکّه بودند، به سوى کعبه نماز نمى خواندند، تا مبادا گمان شود که آنان به بتها احترام مى گزارند. امّا بعد از هجرت به مدینه، چند ماهى نگذشته بود که یهودیان زبان به اعتراض گشوده و مسلمانان را تحقیر کردند و گفتند: شما رو به قبله ما بیت المقدّس نماز مى خوانید، بنابراین پیرو و دنباله رو ما هستید و از خود استقلال ندارید. پیامبر اکرم از این اهانت ناراحت شد و هنگام دعا به آسمان نگاه مى کرد، گویا منتظر نزول وحى بود تا آنکه دستور تغییر قبله صادر شد. پیامبر دو رکعت نماز ظهر را به سوى بیت المقدّس خوانده بود که جبرئیل مأمور شد، بازوى پیامبر را گرفته و روى او را به سوى کعبه بگرداند. در نتیجه پیامبر یک نماز را به دو قبله خواند و اکنون نیز در مدینه نام آن محلّ به مسجدِ قبلتَین معروف است. [
بعد از این ماجرا، یهود ناراحت شده و طبق عادت خود شروع به خردهگیرى کردند. آنها که تا دیروز مى گفتند: مسلمانان استقلال ندارند و پیرو ما هستند، اکنون مى پرسیدند، چرا اینها از قبله ى پیامبران پیشین اعراض کرده اند؟ پیامبر اکرم مأمور شد در جواب آنها پاسخ دهد: مشرق و مغرب از آنِ خداست و خداوند مکان خاصّى ندارد.
آرى، تغییر قبله، نشانه ى حکمت الهى است نه ضعف و جهل او. همچنان که در نظام تکوین، تغییر فصول سال، نشانه ى تدبیر است، نه ضعف یا پشیمانى.
خداوند در همه جا حضور دارد و شرق و غرب عالم از آن اوست. پس جهت گیرى بدن به سوى کعبه، رمز جهت گیرى دل به سوى خداست. چه بسا افرادى به سوى کعبه نماز بگزارند، ولى قبله آنان چیز دیگرى باشد. چنانکه خواجه عبداللّه انصارى مى گوید:
قبله شاهان بود، تاج و کمند قبله ارباب دنیا، سیم وزر
قبله صورتپرستان، آب و گِل قبله معنا شناسان، جان ودل
قبله تنپروران، خواب وخورشت قبله انسان، به دانش پرورش
قبله عاشق، وصال بىزوال قبله عارف، کمال ذىالجلال
پیام ها
1- افرادى که هر روز دنبال بهانهاى هستند تا از پذیرش حقّ طفره روند، سفیه هستند. «سیقول السفهاء»
2- کسى که دست خدا را در وضع یا تغییر احکام بسته بداند، سفیه و سبک مغز است. اعتراض به خداى حکیم ودانا، نشانه ى سفاهت است. «سیقولالسفهاء»
3- مسلمانان باید توطئه ها وشایعات و سؤالات بهانه جویانه ى دشمن را پیشبینى کرده وبا پاسخ به آنها، از نفوذ وگسترش آن پیشگیرى نمایند. «سیقول... قل»
4- اصل سؤال کردن مورد انتقاد نیست، روحیّه سؤال کننده مورد انتقاد است که از روى اعتراض و اشکالتراشى مى پرسد. «ما ولاّهم عن قبلتهم»
5 - قداست و کرامت مکانها و زمانها، وابسته به عنایت پروردگار است، نه چیز دیگر. «لِلّه المشرق و المغرب»
6- تغییر قبله، یکى از نشانههاى پیامبر اسلام در کتب آسمانى بود، لذا براى بعضى وسیلهى هدایت شد. «یهدى به من یشاء»
همانگونه که در روایات به کسى که آخرت خویش را فداى دنیا کند مجنون، و به پیروان رهبر فاسد فقیر، و آن کس که دین خود را از دست بدهد، غارت زده گفته شده است.
منبع: پایگاه درس هایی از قرآن
چون مشرکان مکّه، کعبه را به بتخانه تبدیل کرده بودند، پیامبر اکرم و مسلمانان، سیزده سالى را که بعد از بعثت در مکّه بودند، به سوى کعبه نماز نمى خواندند، تا مبادا گمان شود که آنان به بتها احترام مى گزارند. امّا بعد از هجرت به مدینه، چند ماهى نگذشته بود که یهودیان زبان به اعتراض گشوده و مسلمانان را تحقیر کردند و گفتند: شما رو به قبله ما بیت المقدّس نماز مى خوانید، بنابراین پیرو و دنباله رو ما هستید و از خود استقلال ندارید. پیامبر اکرم از این اهانت ناراحت شد و هنگام دعا به آسمان نگاه مى کرد، گویا منتظر نزول وحى بود تا آنکه دستور تغییر قبله صادر شد. پیامبر دو رکعت نماز ظهر را به سوى بیت المقدّس خوانده بود که جبرئیل مأمور شد، بازوى پیامبر را گرفته و روى او را به سوى کعبه بگرداند. در نتیجه پیامبر یک نماز را به دو قبله خواند و اکنون نیز در مدینه نام آن محلّ به مسجدِ قبلتَین معروف است. [
بعد از این ماجرا، یهود ناراحت شده و طبق عادت خود شروع به خردهگیرى کردند. آنها که تا دیروز مى گفتند: مسلمانان استقلال ندارند و پیرو ما هستند، اکنون مى پرسیدند، چرا اینها از قبله ى پیامبران پیشین اعراض کرده اند؟ پیامبر اکرم مأمور شد در جواب آنها پاسخ دهد: مشرق و مغرب از آنِ خداست و خداوند مکان خاصّى ندارد.
آرى، تغییر قبله، نشانه ى حکمت الهى است نه ضعف و جهل او. همچنان که در نظام تکوین، تغییر فصول سال، نشانه ى تدبیر است، نه ضعف یا پشیمانى.
خداوند در همه جا حضور دارد و شرق و غرب عالم از آن اوست. پس جهت گیرى بدن به سوى کعبه، رمز جهت گیرى دل به سوى خداست. چه بسا افرادى به سوى کعبه نماز بگزارند، ولى قبله آنان چیز دیگرى باشد. چنانکه خواجه عبداللّه انصارى مى گوید:
قبله شاهان بود، تاج و کمند قبله ارباب دنیا، سیم وزر
قبله صورتپرستان، آب و گِل قبله معنا شناسان، جان ودل
قبله تنپروران، خواب وخورشت قبله انسان، به دانش پرورش
قبله عاشق، وصال بىزوال قبله عارف، کمال ذىالجلال
پیام ها
1- افرادى که هر روز دنبال بهانهاى هستند تا از پذیرش حقّ طفره روند، سفیه هستند. «سیقول السفهاء»
2- کسى که دست خدا را در وضع یا تغییر احکام بسته بداند، سفیه و سبک مغز است. اعتراض به خداى حکیم ودانا، نشانه ى سفاهت است. «سیقولالسفهاء»
3- مسلمانان باید توطئه ها وشایعات و سؤالات بهانه جویانه ى دشمن را پیشبینى کرده وبا پاسخ به آنها، از نفوذ وگسترش آن پیشگیرى نمایند. «سیقول... قل»
4- اصل سؤال کردن مورد انتقاد نیست، روحیّه سؤال کننده مورد انتقاد است که از روى اعتراض و اشکالتراشى مى پرسد. «ما ولاّهم عن قبلتهم»
5 - قداست و کرامت مکانها و زمانها، وابسته به عنایت پروردگار است، نه چیز دیگر. «لِلّه المشرق و المغرب»
6- تغییر قبله، یکى از نشانههاى پیامبر اسلام در کتب آسمانى بود، لذا براى بعضى وسیلهى هدایت شد. «یهدى به من یشاء»
همانگونه که در روایات به کسى که آخرت خویش را فداى دنیا کند مجنون، و به پیروان رهبر فاسد فقیر، و آن کس که دین خود را از دست بدهد، غارت زده گفته شده است.
منبع: پایگاه درس هایی از قرآن
تاکنون نظری ثبت نشده است